Kỹ sư cơ điện m&e là chuyên ngành gì

M&e là gì? Kỹ sư M&E họ là ai? Cơ hội nghề nghiệp và kiến thức cần thiết cho kỹ sư M&E mới vào nghề.Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn tất cả những thông tin cần thiết về công việc, kỹ năng, mức lương cũng như cơ hội thăng tiếng của bạn khi làm m&e.

I. Kỹ sư M&E là gì?

M&E, với nghĩa đầy đủ là Mechanical and Electrical, được dịch ra là Cơ khí và Điện

Vậy Kỹ sư M&E có thể hiểu là các kỹ sư đang làm các công việc liên quan đến lĩnh vực M&E. Kỹ sư M&E có thể tốt nghiệp chuyên ngành cơ khí,điện, nhiệt lạnh, điện tử, tự động hoá,cấp thoát nước, thậm chí là kỹ sư xây dựng.

Hệ thống M&E (đầy đủ hơn là MEPF) được chia làm bốn hạng mục chính:

- Hệ thống thông gió và điều hòa không khí ( Heating Ventilation Air Conditioning, gọi tắt là HVAC)

- Hệ thống Điện ( Electrical)

- Cấp thoát nước và thiết bị vệ sinh ( Plumbing & Sanitary, gọi tắt là P&S)

- Hệ thống báo cháy và chữa cháy ( Fire alarm & Fire fighting)

Tuy nhiên trong bài viết này chủ yếu phân tích về công việc của kỹ sư M&E tập trung mảng cơ (mechanical/HVAC).

II. Công việc của Kỹ Sư M&E là gì?

1. Thiết kế hệ thống m&e, thiết kế bản vẽ

Thiết kế hệ thống m&e: Hệ thống cơ điện được ví như huyết mạch của công trình. Khi thiết kế hệ thống m&e, người kỹ sư cần chú ý về các mục hệ thống riêng. Đối với hệ thống cơ khí, cần đảm bảo 1 số hệ thống như: Hệ thống cấp thoát nước; Hệ thống điều hòa thông gió… Còn với hệ thống điện, cần lưu ý 1 số mục như: Hệ thống điện nhẹ; Hệ thống chiếu sáng… Thiết kế bản vẽ: Bao gồm các bước:

• Chuẩn bị bản vẽ: Gồm bản vẽ cao độ các tầng, bản vẽ cao độ trần…
• Chuẩn bị hồ sơ vật tư thiết bị: Gồm đặc tính kỹ thuật, trình mẫu vật tư, quy cách vật tư.
• Triển khai Shop Drawing
• Trình bày trên bản vẽ
• Sắp xếp các mục của bản vẽ theo đúng thứ tự

2. Phối hợp cùng đơn vị tư vấn

Kỹ sư Cơ điện cần hợp tác cùng các kiến trúc sư, các đơn vị tư vấn để thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công và đề xuất chỉnh sửa những hạn chế, nhược điểm.

3. Lập bảng kê khối lượng công trình

Sau mỗi công trình, Kỹ sư Cơ điện cần tổng hợp và quyết toán khối lượng giá trị công trình để chủ đầu tư xây dựng có thể rà soát, xem xét lại thông tin trước khi quyết toán toàn bộ công trình, bao gồm:

• Tên công trình
• Quyết định phê duyệt thiết kế
• Các đơn vị thi công
• Thời gian thi công
• Nguồn vốn

4. Tổ chức việc thi công

Kỹ sư m&e quản lý, kết hợp làm việc cùng đội thi công xây dựng để triển khai lắp đặt, căn chỉnh hệ thống theo bản thiết kế. Cần đảm bảo về chất lượng, các yêu cầu, tiến độ, cũng như chi phí theo dự tính.

5. Giám sát thi công công việc

Người Kỹ sư M&E cần đảm bảo tiến độ cũng như chất lượng của toàn bộ hệ thống cơ điện của công trình, phối hợp chặt chẽ với nhà thầu thi công và chủ đầu tư trong quá trình thi công. 1 số công việc cụ thể:

• Kiểm tra, giám sát thường xuyên và có hệ thống quá trình nhà thầu thi công cơ điện triển khai các công việc tại hiện trường. Đồng thời cần phải ghi lại quá trình giám sát hoặc biên bản kiểm tra theo đúng quy định.
• Xác nhận bản vẽ
• Yêu cầu nhà thầu điều chỉnh nếu phát hiện sai sót về thiết kế.
• Tổ chức thẩm tra lại chất lượng những hạng mục công trình hoặc toàn bộ công trình.
• Giải quyết vấn đề phát sinh

6. Kiểm tra chất lượng các hạng mục cơ điện

Kỹ sư cơ điện sẽ kiểm soát chất lượng của các hạng mục điện ngoài công trường nhằm đảm bảo đúng thiết kế, yêu cầu và đúng theo hồ sơ mời thầu.

7. Nghiệm thu công trình, chỉnh sửa

Sau khi xây dựng, cần thu nhận, kiểm tra dựa vào bản vẽ và các số đo chất lượng công trình đã thi công để đánh giá xem công trình có đạt chuẩn để đưa vào sử dụng hay không. Quy trình nghiệm thu bao gồm:

• Nghiệm thu vật liệu, trang thiết bị, sản phẩm chế tạo sẵn đưa vào công trình
• Nghiệm thu quá trình xây dựng
• Nghiệm thu từng giai đoạn thi công, bộ phận
• Nghiệm thu hoàn thành hạng mục công trình, đưa vào sử dụng

8. Báo cáo công việc định kỳ

Kỹ sư m&e cần theo dõi, lập báo cáo định kỳ về tiến độ thi công, về các công việc được giao để gửi lên cấp trên. Ngoài ra còn cần lập bảng kê khối lượng công trình để báo cáo với chủ đầu tư.

9. Thiết lập quan hệ với khách hàng

Kỹ sư Cơ điện cần triển khai, thiết lập mối quan hệ với khách hàng để có thể triển khai hệ thống m&e hiệu quả. Sau quá trình tư vấn, hợp tác, kỹ sư cơ điện cần duy trì, chăm sóc khách hàng 1 cách tốt nhất. Không chỉ vậy, bạn còn nên tìm tòi, xem xét những cơ hội với những khách hàng tiềm năng để có thể mở rộng, phát triển.

III. Kỹ năng cần thiết để trở thành kỹ sư m&e

1. Có kiến thức cơ bản về m&e

Tất nhiên, để làm được 1 ngành nghề nào đó, bạn cần am hiểu kiến thức, bản chất của nghề đó. Cụ thể, nếu muốn trở thành kỹ sư cơ điện, bạn cần nắm chắc lý thuyết về ngành cơ điện, về các loại hệ thống bao gồm trong hệ thống m&e, nguyên tắc hoạt động của các hệ thống ấy như thế nào? Và bạn còn cần phải nắm được kiến thức chuyên môn về 1 trong 2 mảng cơ hoặc điện, tùy theo hướng đi của bạn, muốn chuyên sâu về mả ng nào hơn. Bên cạnh đó, bạn cần trang bị kiến thức thực tế thông qua thực hành những công việc thi công, giám sát cho các dự án lớn nhỏ khác nhau.

• Hệ thống HVAC
• Hệ thống waterchille
• Hệ thống Vrv

2. Kiến thức về các tiêu chuẩn thiết kế

Nắm vững kiến thức lý thuyết và các tiêu chuẩn ngành, quy chuẩn, các tiêu chuẩn nước ngoài (BS; AS; NFPA…) vì có công ty chuyên dùng chuẩn châu Âu, có công ty lại hay dùng chuẩn Úc, chuẩn Mỹ, rồi nhiều công ty cũng dùng tiêu chuẩn Việt Nam.

• Bài viết: Các phần mềm cho kỹ sư cơ điện (HVAC)

3. Kỹ năng đọc bản vẽ

Đối với Kỹ sư m&e, công việc của họ không chỉ là giám sát, mà còn bao gồm cả thiết kế. Vậy nên, đọc bản vẽ kỹ thuật là 1 trong những kỹ năng quan trọng để có thể bổ sung cho bản thân những kiến thức về tiêu chuẩn cơ điện, cách áp dụng tiêu chuẩn trong thi công theo quy chuẩn có sẵn. Thêm vào đó, nếu bạn đọc được bản vẽ tốt thì khả năng bóc tách khối lượng của bạn cũng sẽ tốt. Bạn sẽ liệt kê được đầy đủ khối lượng để chào giá chủ đầu tư hay giải trình tốt về các công việc thi công.

4. Kỹ năng thiết kế bản vẽ thi công

Như đã nêu trên, 1 trong những công việc của kỹ sư cơ điện chính là thiết kế. Vậy nên, bạn cần thực hành thiết kế bản vẽ cũng như thiết kế các hệ thống m&e cho các dự án nhỏ, để có thể hiểu được các hệ thống có mối liên hệ với nhau ra sao, phần nào quan trọng.

5. Kỹ năng lập kế hoạch, phân chia việc

Người kỹ sư m&e cần có cho mình kỹ năng này để có thể đưa ra những phương án triển khai dự án thi công hợp lý, đúng theo tiến độ, yêu cầu. Đồng thời, cần có 1 kế hoạch rõ ràng và sáng suốt để quản lý, hướng dẫn đội công nhân làm việc hiệu quả hơn, tránh những sai sót không đáng có, gây ảnh hưởng đến cả công trình.

• Phần mềm Ms project - quản lý dự án

6. Kỹ năng tính toán khối lượng

Đây là 1 kỹ năng quan trọng. Nó sẽ giúp cho người làm kỹ sư cơ điện có thể dự toán được 1 công trình đáng giá bao nhiêu, tính toán chi phí vật tư thi công tránh dẫn đến hao hụt hay dư thừa, gây lãng phí. Bạn có thể tính toán khối lượng thi công theo trình tự, tránh thiếu sót khối lượng. Có 1 cách khác là chia các kết cấu xây dựng, đa phần là các hình khối phức tạp thành hình đơn giản để tính toán đỡ bị nhầm lẫn. Tính toán luôn có những mẹo và quy tắc nhất định. Việc của bạn cần làm là học hỏi, nắm vững những kiến thức này để có thể làm việc hiệu quả.

7. Kỹ năng ngoại ngữ

Hiện nay, các quy chuẩn nước ngoài được áp dụng khá nhiều với các công trình thi công. Vậy nên, kỹ sư m&e cần trang bị cho mình kỹ năng ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng anh chuyên ngành, để có thể đảm bảo chất lượng tốt nhất cho công trình.

8. Kỹ năng tin học

Word, excel là những công cụ mà kỹ sư cơ điện sẽ thường xuyên phải sử dụng, đặc biệt là excel, để có thể tính toán, lập dự toán, thiết kế, hay thậm chí là quản lý tiến độ thi công. So với việc tính toán bằng các phần mềm chuyên ngành, excel sẽ hữu dụng hơn nhiều.

9. Thành thạo các phần mềm kỹ thuật chuyên ngành

Ngoài ra, là 1 kỹ sư cơ điện, bạn cần có kỹ năng sử dụng thành thạo phần mềm vẽ, ví dụ như: Autocad, Revit Mep vì những phần mềm này sẽ được sử dụng thường xuyên khi vẽ trên máy tính.

Không chỉ cần thành thạo các phần mềm vẽ, mà còn 1 số phần mềm tính toán mà kỹ sư m&e cần thành thạo như: Phần mềm tính ống gió, phần mềm tính chọn ống ga… nhằm tiết kiệm thời gian. Phần mềm tính tải lạnh cũng được sử dụng để thuyết trình chủ đầu tư. Tuy nhiên, các kỹ sư thường lựa chọn tính theo kinh nghiệm. Các công trình quy mô lớn, chủ đầu tư thay đổi liên tục về kiến trúc hay công năng, thì việc sử dụng phần mềm để tính sẽ làm tốn thời gian cũng như công sức.

Một số yêu cầu đối với Kỹ sư M&E là gì?

Giới tính

Với đặc thù là một ngành thuộc mảng kỹ thuật, nên kỹ sư cơ điện là 1 nghề phải tính toán khá nhiều và tương đối khô khan. Tính chất công việc sau này cũng đòi hỏi bạn phải di chuyển, đi công tác xa nhà thường xuyên. Thêm vào đó, công việc này khá vất vả và nhiều áp lực. Vậy nên, đa phần các nhà tuyển dụng sẽ cân nhắc lựa chọn kỹ sư là nam giới hơn là nữ giới.

Bằng cấp

Tốt nghiệp với tấm bằng kỹ sư m&e ( cơ khí,điện, hệ thống cấp thoát nước và các lĩnh vực liên quan), được cấp bởi các trường Đại học uy tín, ưu tiên những trường đào tạo về kỹ thuật, xây dựng như: Đại học Bách Khoa TP Hồ Chí Minh, Đại học công nghiệp, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Đại học xây dựng, đại học SPKT…

Kinh nghiệm

Kinh nghiệm thực tế là một trong những điều vô cùng quan trọng để trở thành kỹ sư m&e giỏi. Và cách duy nhất để đúc kết kinh nghiệm cho bản thân chính là đi thi công, giám sát tại các công trường. Thêm vào đó, bạn có thể tự thiết kế hệ thống cơ điện cho các dự án nhỏ, học cách đọc hiểu, phân tích các thiết kế của người khác để rút ra kinh nghiệm. Ngoài ra, trang bị cho bản thân các kỹ năng cần thiết cũng là 1 phần kinh nghiệm quan trọng.

Tỉ mỉ, kỷ luật

Đây là một phẩm chất quan trọng của kỹ sư m&e. Bạn cần tập trung vào các yêu cầu để thiết kế, kiểm soát chất lượng, theo dõi quá trình thi công. Một kỹ sư cơ điện có đức tính tỉ mỉ sẽ nhận ra những hạn chế và cơ hội để cải thiện quá trình làm việc.

Khả năng làm việc nhóm

Tinh thần hợp tác là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của tổ chức. Một kỹ sư m&e có kỹ năng teamwork tốt sẽ khiến những thành viên khác hứng thú và nhiệt tình với dự án và đạt năng suất làm việc lớn hơn rất nhiều so với làm việc độc lập cá nhân. Thành công của đội, của dự án và cả công ty phụ thuộc vào khả năng làm việc nhóm và sự thúc đẩy môi trường làm việc gắn kết.

• Bài viết Cấp bậc của kỹ sư

IV. Lương của kỹ sư M&E

Nghề kỹ sư cơ điện được đánh giá chung là 1 nghề phần vất vả, khó khăn vì phải vận dụng rất nhiều kiến thức từ chuyên môn, cho đến kinh nghiệm thực tế. Tuy nhiên, mức lương mà người làm kỹ sư M&E có thể nhận được lại ở mức tương đối cao, tùy vào năng lực từng người.

Mức lương từ 6-8,5 triệu: Đối với các sinh viên mới ra trường tốt nghiệp ngành cơ điện, hay các kỹ sư mới bắt đầu vào nghề thì đây là mức lương khởi điểm. Dù con số thu nhập này ở mức thấp so với nghề kỹ sư chung, nhưng đổi lại, bạn sẽ được học hỏi, rèn luyện thêm rất nhiều kiến thức cũng như kinh nghiệm cho bản thân.

Mức lương từ 12-20 triệu: Nếu như bạn là 1 kỹ sư M&E đã có kha khá kinh nghiệm làm việc, có tay nghề, thì đây sẽ là mức lương bạn có thể nhận được.

Mức lương từ 25 - 40 triệu: Kỹ sư cơ điện hoàn toàn có thể đạt được mức thu nhập này nếu như có bề dày kinh nghiệm trong nghề. Bên cạnh đó, khả năng ngoại ngữ cũng là 1 yếu tố ảnh hưởng đến mức lương của bạn. Nếu bạn có thêm trình độ tiếng anh chuyên ngành tốt, có đầy đủ kiến thức cũng như kỹ năng, mức lương này là hoàn toàn xứng đáng với bạn, thậm chí còn có thể cao hơn.