Phương pháp, nghiệp vụ sư phạm mầm non luôn đóng vai trò rất quan trọng trong việc dạy dỗ, chăm sóc trẻ tại các trường mầm non. Có được những điều này đòi hỏi giáo viên mầm non phải luôn luôn học hỏi, phát huy sự sáng tạo để cải tiến và đổi mới những phương pháp giáo dục trẻ phù hợp và hiện đại hơn. • Với giáo dục nhà trẻ 1. Phương pháp tình cảm: – Người giáo viên luôn phải có những hành động, cử chỉ, âu yếm, thân thiện chứa đựng sự yêu thương với trẻ, tạo cho trẻ những cảm xúc tin tưởng, gần gũi, thân thiện, có cảm tình khi tiếp xúc với mình hoặc những người xung quanh. 2. Dùng lời nói: (kể chuyện , trò chuyện với trẻ) – Hãy sử dụng những lời nói và lời kể diễn cảm hoặc dùng câu hỏi gợi mở phù hợp với cử chỉ, điệu bộ nhằm khuyến khích, động viên trẻ mạnh dạn khi giao tiếp với đồ vật, với những người xung quanh. Tạo những điều kiện thích hợp để trẻ bộc lộ ý muốn, chia sẽ cảm xúc với mọi người bằng những lời nói, hành dộng cụ thể. Điều đó giúp ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạch lạc và trôi chảy hơn. 3. Phương pháp trực quan, minh họa: – Sử dụng các phương tiện trực quan như: đồ chơi, tranh ảnh, những vật thật,… làm mẫu kèm với lời nói và cử chỉ để cho trẻ quan sát, nói, làm theo với mục đích rèn luyện sự nhạy cảm của các giác quan của bé. 4. Phương pháp thực hành: – Sử dụng hành động, các thao tác với đồ vật, đồ chơi và các dụng cụ đơn giản phù hợp với mục đích cũng như nội dung muốn giáo dục. Trẻ sẽ được học cùng cô cách quan sát, thao tác và phân loại đồ vật để giúp trẻ cách nhận biết nhanh hơn, tốt hơn 5. Các trò chơi: – Sử dụng các trò chơi thích hợp để kích thích trẻ hoạt động và mở rộng hiểu biết về môi trường xung quanh, điều này tốt cho sự phát triển về lời nói, sự tư duy của trẻ. 6. Luyện tập: – Giáo viên cho trẻ thực hiện lặp lại nhiều lần các câu nói , những động tác, cử chỉ, điệu bộ phù hợp với nội dung giáo dục và kích thích sự hứng thú của trẻ. 7. Phương pháp đánh giá nêu gương: – Hãy tỏ thái độ đồng tình, khích lệ khi trẻ có những việc làm, lời nói và hành vi tốt. Đồng thời phải hướng dẫn, chỉ ra những điều chưa tốt cho trẻ hiểu, tiếp thu và sửa chữa, tuyệt đối tránh những cử chỉ thô bạo như la mắng, văng lời thô tục vì như vậy trẻ sẽ nhanh chóng học theo những điều xấu. • Giáo dục mẫu giáo 1. Phương pháp dùng tình cảm – Sử dụng cử chỉ, lời nói để khuyến khích, động viên và ủng hộ trẻ hoạt động, khơi gợi cho trẻ có niềm tin và cảm nhận được sự quan tâm đến từ cha mẹ và mọi người xung quanh. 2. Phương pháp thực hành – Việc thao tác với đồ vật, đồ chơi hàng ngày giúp cho trẻ phối hợp các giác quan, hành động với đồ vật, đồ chơi nhằm rèn luyện sự tư duy và cung cấp các kinh nghiệm cảm tính cho trẻ. – Phương pháp dùng trò chơi là sử dụng các trò chơi, yếu tố chơi phù hợp với mục đích giáo dục nhằm kích thích trẻ tự nguyện, hứng thú tìm tòi học hỏi và sự tư duy tích cực. 3. Nêu tình huống: – Luôn đưa ra các tình huống cụ thể nhằm kích thích trẻ suy nghĩ, tìm tòi và sáng tạo để giải quyết vấn đề đặt ra. 4. Phương pháp luyện tập: – Là phương pháp cho trẻ thực hiện lặp lại nhiều lần các động tác, cử chỉ, điệu bộ thông qua những yêu cầu cụ thể mà giáo viên đặt ra để nâng cao vốn hiểu biết và kỷ năng thực hành trong công việc. 5. Trực quan minh họa: – Sử dụng các phương tiện, hành động, hình ảnh,… để tạo điều kiện cho trẻ sử dụng các giác quan kết hợp với lời nói nhằm nâng cao vốn hiểu biết và sự tư duy của trẻ. 6. Dùng lời nói: – Sử dụng các phương tiện nghe, nhìn có tính truyền đạt thông tin nhằm kích thích trẻ suy nghĩ, chia sẽ ý tưởng và bộc lộ cảm xúc bằng lời nói với mọi người xung quanh. Lượt xem: 52606 Page 2
Phương pháp, nghiệp vụ sư phạm mầm non luôn đóng vai trò rất quan trọng trong việc dạy dỗ, chăm sóc trẻ tại các trường mầm non. Có được những điều này đòi hỏi giáo viên mầm non phải luôn luôn học hỏi, phát huy sự sáng tạo để cải tiến và đổi mới những phương pháp giáo dục trẻ phù hợp và hiện đại hơn. • Với giáo dục nhà trẻ 1. Phương pháp tình cảm: – Người giáo viên luôn phải có những hành động, cử chỉ, âu yếm, thân thiện chứa đựng sự yêu thương với trẻ, tạo cho trẻ những cảm xúc tin tưởng, gần gũi, thân thiện, có cảm tình khi tiếp xúc với mình hoặc những người xung quanh. 2. Dùng lời nói: (kể chuyện , trò chuyện với trẻ) – Hãy sử dụng những lời nói và lời kể diễn cảm hoặc dùng câu hỏi gợi mở phù hợp với cử chỉ, điệu bộ nhằm khuyến khích, động viên trẻ mạnh dạn khi giao tiếp với đồ vật, với những người xung quanh. Tạo những điều kiện thích hợp để trẻ bộc lộ ý muốn, chia sẽ cảm xúc với mọi người bằng những lời nói, hành dộng cụ thể. Điều đó giúp ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạch lạc và trôi chảy hơn. 3. Phương pháp trực quan, minh họa: – Sử dụng các phương tiện trực quan như: đồ chơi, tranh ảnh, những vật thật,… làm mẫu kèm với lời nói và cử chỉ để cho trẻ quan sát, nói, làm theo với mục đích rèn luyện sự nhạy cảm của các giác quan của bé. 4. Phương pháp thực hành: – Sử dụng hành động, các thao tác với đồ vật, đồ chơi và các dụng cụ đơn giản phù hợp với mục đích cũng như nội dung muốn giáo dục. Trẻ sẽ được học cùng cô cách quan sát, thao tác và phân loại đồ vật để giúp trẻ cách nhận biết nhanh hơn, tốt hơn 5. Các trò chơi: – Sử dụng các trò chơi thích hợp để kích thích trẻ hoạt động và mở rộng hiểu biết về môi trường xung quanh, điều này tốt cho sự phát triển về lời nói, sự tư duy của trẻ. 6. Luyện tập: – Giáo viên cho trẻ thực hiện lặp lại nhiều lần các câu nói , những động tác, cử chỉ, điệu bộ phù hợp với nội dung giáo dục và kích thích sự hứng thú của trẻ. 7. Phương pháp đánh giá nêu gương: – Hãy tỏ thái độ đồng tình, khích lệ khi trẻ có những việc làm, lời nói và hành vi tốt. Đồng thời phải hướng dẫn, chỉ ra những điều chưa tốt cho trẻ hiểu, tiếp thu và sửa chữa, tuyệt đối tránh những cử chỉ thô bạo như la mắng, văng lời thô tục vì như vậy trẻ sẽ nhanh chóng học theo những điều xấu. • Giáo dục mẫu giáo 1. Phương pháp dùng tình cảm – Sử dụng cử chỉ, lời nói để khuyến khích, động viên và ủng hộ trẻ hoạt động, khơi gợi cho trẻ có niềm tin và cảm nhận được sự quan tâm đến từ cha mẹ và mọi người xung quanh. 2. Phương pháp thực hành – Việc thao tác với đồ vật, đồ chơi hàng ngày giúp cho trẻ phối hợp các giác quan, hành động với đồ vật, đồ chơi nhằm rèn luyện sự tư duy và cung cấp các kinh nghiệm cảm tính cho trẻ. – Phương pháp dùng trò chơi là sử dụng các trò chơi, yếu tố chơi phù hợp với mục đích giáo dục nhằm kích thích trẻ tự nguyện, hứng thú tìm tòi học hỏi và sự tư duy tích cực. 3. Nêu tình huống: – Luôn đưa ra các tình huống cụ thể nhằm kích thích trẻ suy nghĩ, tìm tòi và sáng tạo để giải quyết vấn đề đặt ra. 4. Phương pháp luyện tập: – Là phương pháp cho trẻ thực hiện lặp lại nhiều lần các động tác, cử chỉ, điệu bộ thông qua những yêu cầu cụ thể mà giáo viên đặt ra để nâng cao vốn hiểu biết và kỷ năng thực hành trong công việc. 5. Trực quan minh họa: – Sử dụng các phương tiện, hành động, hình ảnh,… để tạo điều kiện cho trẻ sử dụng các giác quan kết hợp với lời nói nhằm nâng cao vốn hiểu biết và sự tư duy của trẻ. 6. Dùng lời nói: – Sử dụng các phương tiện nghe, nhìn có tính truyền đạt thông tin nhằm kích thích trẻ suy nghĩ, chia sẽ ý tưởng và bộc lộ cảm xúc bằng lời nói với mọi người xung quanh. Lượt xem: 52607
Là một giáo viên mầm non chắc hẳn không ít lần các bạn phải trải qua những tình huống sư phạm hóc búa và cảm thấy bế tắc khi tìm hướng giải quyết. Bạn hãy để ý tới 10 tình huống này và nhớ cách giải quyết nhé!
Tình huống: Trong khi rửa mặt cho các trẻ tầm 24-36 tháng, bạn phát hiện một trẻ bị đau mắt. Trong trường hợp này, nếu là bạn thì bạn sẽ xử lí như thế nào?
- Bạn hãy rửa mặt cho các trẻ khác và để lại trẻ rửa sau cùng. Sau khi rửa xong cho trẻ này, khăn mặt phải để ở chậu riêng, giặt bằng xà phòng, rồi luộc qua nước sôi và đem phơi nắng.
- Bạn cũng quên rửa sạch tay bằng xà phòng, sát khuẩn bằng cồn để tránh việc lây nhiễm sang các trẻ khác.
- Dùng thuốc nhỏ mắt để nhỏ mắt cho trẻ và cách ly với các trẻ khác.
- Khi đến giờ ra về, bạn nên gặp phụ huynh và trao đổi với họ về tình trạng của trẻ để cùng đưa ra phương án tốt nhất (có thể cho trẻ nghỉ học để tránh lây sang các bạn khác).
Tình huống: Ở lớp mẫu giáo, trong giờ đi dạo sân trường, cô tổ chức cho các trẻ chơi với cát và nước. Đến khi hết thời gian chơi, cô yêu cầu trẻ đi rửa tay, chân để có thể chuyển sang hoạt động khác. Nhưng có một bé nhất định không nghe, cứ ngồi chơi mãi, vẫn tiếp tục nghịch cát, mặc cho cô gọi tới 3 - 4 lần. Nếu là giáo viên tổ chức hoạt động đó, bạn sẽ xử lí như thế nào khi gặp tình huống này?
Đầu tiên giáo viên nên biết rằng, đây là biểu hiện tính bướng bỉnh của tuổi lên ba. Ở độ tuổi này, cái tôi trong các trẻ sẽ xuất hiện. Đây là hành động cho thấy trẻ đang tự muốn khẳng định mình. Thêm vào đó, trẻ lại rất thích chơi với cát, nước, đất và ít có cơ hội được chơi, thế nên khi cô yêu cầu trẻ vệ sinh thì trẻ lại làm ngược lại. Vậy nên, đừng la mắng trẻ vì như thế rất dễ làm tổn thương trẻ. Để xử lý tình huống này, các cô giáo nên:
- Nhẹ nhàng giải thích cho trẻ hiểu thời gian chơi đã hết và gợi ý cho trẻ hoạt động tiếp theo có nhiều đồ chơi, trò chơi hay hơn (cô có thể đưa ra một vài ví dụ trò chơi có ở hoạt động tiếp theo).
- Thông báo cho trẻ biết kế hoạch của buổi hoạt động ngoài trời trong tuần và cho biết lúc đó nếu bé thích chơi thì bé sẽ được chơi tiếp (nhưng phải là nói thật nhé, đừng nói dối vì trẻ con nhớ rất dai và chúng sẽ giận bạn nếu như phát hiện bạn nói dối).
- Nếu đứa trẻ này vẫn bướng bỉnh không nghe lời, thì các cô hãy giao hẹn với trẻ rằng :''Khi rửa tay, chân xong cho bạn cuối cùng thì đến lượt cháu, cô cháu mình hãy cùng thi rửa tay, chân xem ai rửa sạch hơn nhé!''. Việc này sẽ kích thích tính hiếu thắng trong trẻ và khiến trẻ quên đi việc đùa nghịch với cát.
Tình huống: Trong giờ ngủ trưa, có một số bé không chịu đi ngủ hay vẫn chưa ngủ được. Bé thì nằm mở mắt thao láo, trằn trọc suốt buổi trưa, còn có bé thì nằm mãi cảm thấy thừa chân, thừa tay cấu véo bạn bên cạnh để bạn khóc ré lên om sòm, có bé thì lại khóc thút thít đòi về với mẹ… Là một giáo viên mầm non, trong trường hợp này bạn sẽ xử lí như thế nào để không ảnh hưởng tới các bé khác?
- Khi lần đầu tiên tới lớp, các cô cần tạo cho trẻ thói quen đi ngủ khi đến giờ ngủ.
- Cô có thể kể vài câu chuyện cổ tích cho bé nghe, không nên kể to mà hãy kể nhè nhẹ để trẻ trật tự, im lặng nghe và đi vào giấc ngủ một cách dễ dàng. Cô cũng có thể hát ru và quan tâm đến những bé khó ngủ.
- Trong trường hợp, bé không muốn ngủ thì bạn cũng không nên ép buộc trẻ, hãy tách trẻ sang phòng khác cho trẻ chơi những trò chơi tĩnh chẳng hạn như: xếp hình, vẽ, nặn và đồng thời trao đổi với phụ huynh để đảm bảo rằng cho trẻ được ngủ đủ số thời gian quy định trong một ngày.
Tình huống: Trong giờ kể chuyện, cô đang say sưa kể chuyện cho trẻ nghe, thì bỗng một bé kêu đau bụng và khóc rất to. Bạn sẽ làm như thế nào để lớp học không bị xáo trộn và làm ảnh hưởng đến các lớp khác mà vẫn có thể chăm sóc được bé đó?
Trong tình huống này, bạn đừng quá bối rối mà hãy thật bình tĩnh và giải quyết theo từng bước sau:
- Bạn hãy đến bế trẻ và thông báo cho cả lớp biết tình hình sức khỏe của bạn, đồng thời yêu cầu cả lớp trật tự làm theo yêu cầu của bạn lớp trưởng.
- Bạn hãy giao nhiệm vụ cho lớp trưởng rằng: cho cả lớp đọc thơ, hát hay có thể chỉ định các bạn hát, đọc thơ…
- Sau khi ổn định lớp, bạn hãy đưa bé bị đau bụng vào phòng nghỉ hoặc trải chiếu cho bé nằm, hỏi bé đã ăn những thức ăn gì và bạn có thể xoa dầu cho bé, đồng thời theo dõi tình trạng của bé.
- Nếu thấy bé không đỡ, bạn hãy nhờ cô giáo phụ trách lớp bên cạnh quản lý lớp hộ mình và cho cháu xuống phòng y tế của trường theo dõi để xử lí kịp thời, hợp lí nhất.
Tình huống: Trong giờ vẽ theo mẫu (vẽ con gà) chủ đề "Động vật", mọi trẻ đều say sưa vẽ, chỉ có bé Nam ngồi im không vẽ, Cô giáo đến gần và hỏi: "Sao Nam không vẽ đi, các bạn vẽ rất đẹp và gần xong hết rồi". Bé trả lời: "Con không thích vẽ bài này". Nếu là giáo viên trong tình huống đó, bạn sẽ giải quyết như thế nào?
- Bạn hãy thử khen trẻ và hướng trẻ vào chủ đề bài vẽ: "Cô thấy Nam vẽ rất đẹp, đẹp hơn nhiều bạn trong lớp cơ. Con hãy thử vẽ nhé, nếu con thấy khó cô sẽ vẽ cùng con”.
- Nếu Nam vẫn bướng bỉnh không vẽ, bạn hãy giúp trẻ bằng cách gợi ý hay giải thích trình tự, cũng như cách trình bày mẫu… tùy thuộc vào khả năng của trẻ.
- Nếu trẻ vẫn nhất quyết không vẽ, bạn hãy hỏi: ''Thế Nam thích vẽ gì?'' Rồi đưa ra các mẫu ví dụ như con lợn cho con vẽ (nhằm thực hiện mục đích của giờ vẽ theo mẫu), nếu trẻ vẽ xong theo sở thích thì cô hãy động viên trẻ thực hiện bài học trên.
- Cuối giờ, khi nhận xét bài vẽ của cả lớp, thì bạn hãy dành ít thời gian nhận xét bài vẽ của Nam (tùy sản phẩm của cháu, 1 hoặc 2 bài) và nhắc nhở nhẹ nhàng để Nam thực hiện nhiệm vụ của giờ học như các bạn trong lớp.
Tình huống: Đến giờ ăn trưa, có một số trẻ quấy khóc, không chịu ăn và làm ảnh hưởng đến các bạn xung quanh. Là một giáo viên mầm non, bạn sẽ giải quyết tình huống này như thế nào?
- Đối với trẻ biếng ăn, thì bạn nên tìm hiểu lý do vì sao trẻ biếng ăn để từ đó có những lời động viên cũng như khuyến khích sao cho phù hợp. Ngoài ra, bạn cũng có thể đưa ra các phần thưởng với mục đích động viên trẻ khi nào kết thúc phần ăn giỏi nhất và sạch sẽ nhất. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể phải đưa ra các hình phạt nhẹ nhàng chẳng hạn như phê bình, yêu cầu trẻ giúp cô dọn bàn ăn nếu như không chịu ăn,...
Tình huống: Trong giờ chơi tập có chủ đích (đối tượng trẻ từ 18 tới 24 tháng) với nội dung "Chọn đồ chơi màu xanh". Khi cô giáo yêu cầu: "Các con hãy chọn cho cô chiếc nơ màu xanh" thì có một số trẻ chọn nơ màu đỏ. Nếu gặp tình huống này, là một giáo viên mầm non thì bạn sẽ xử lý như thế nào?
Tình huống này xảy ra có thể là 3 nguyên nhân sau:
- Trẻ chưa chú ý và không nghe yêu cầu của cô
- Trẻ chưa phân biệt được màu đỏ và màu xanh
- Trẻ thích làm ngược lại với yêu cầu của cô.
Đừng bối rối vì trường hợp này, bạn có thể giải quyết theo 2 cách sau:
- Hãy đến gần và hỏi trẻ trên tay bé đang cầm nơ màu gì và nhắc lại yêu cầu của mình để trẻ chọn đúng. Hoặc bạn cũng có thể cho trẻ nhắc lại yêu cầu hoặc cầm nơ màu xanh lên để trẻ so sánh.
- Nếu trẻ không tìm được, bạn có thể giúp trẻ tìm và cho trẻ nhắc lại cùng bạn màu sắc của nơ bạn và trẻ vừa tìm được.
Tình huống: Trẻ chơi đồ chơi cùng bạn xong, nhưng đến khi giáo viên yêu cầu sắp xếp lại đồ chơi vào đúng vị trí hệt như ban đầu thì trẻ lại không chấp hành và làm theo. Trong trường hợp đó thì giáo viên mầm non sẽ giải quyết như thế nào?
Điều đầu tiên bạn cần làm là đừng nóng lên và quát mắng trẻ, mà hãy nhẹ nhàng nhắc trẻ cất đồ chơi vào đúng chỗ. Nếu trẻ vẫn bướng bỉnh không nghe lời thì bạn có thể đưa ra một số quy định cũng như hình phạt dành cho những ai không chịu sắp xếp đồ chơi đúng vị trí như ban đầu. Làm như thế, bạn có thể rèn cho trẻ tính kỷ luật, cũng như tuân thủ theo các quy định trong lớp học.
Tình huống: Cô giáo thực tập ở lớp mẫu giáo lớn, trong giờ dạy hát, cô giáo giới thiệu về tên bài hát chuẩn bị học và hát thử cho trẻ nghe một đoạn. Cô đang hát bỗng một bé đứng lên nói: "Thôi cô ơi, cô đừng hát nữa được không, cô hát sai hết cả rồi", làm cho cô giáo bối rối, lúng túng và lại càng hát lạc giọng hẳn đi. Là giáo viên cùng nhóm thực tập đó, bạn sẽ giải quyết như thế nào?
- Đến gần cô giáo thực tập rồi nói nhỏ để mình dạy thay và nói với trẻ rằng: "Hôm nay cô Hằng dạy lớp mình hơi mệt, nên cô Hằng bị mất giọng, cô sẽ giúp cô Hằng dạy lớp mình bài hát này nha".
- Sau đó, bạn hãy khen bé trai vì đã biết được giai điệu bài hát, nhưng cũng nên nhắc nhở bé rằng: ''Lần sau nếu muốn phát biểu thì các bé hãy giơ tay xin phát biểu không được nói leo như thế nhất là khi cô giáo đang hát và các con nên nói nhỏ vào tai cô thôi vì có khi cô giáo hôm ấy bị ốm, mà vẫn cố gắng để dạy cả lớp mình''.
- Đồng thời, bạn cũng nên góp ý với cô giáo trong nhóm là nên chuẩn bị chu đáo trước khi đi dạy trẻ, nếu hát chưa hay thì hãy cố gắng phải hát đúng để đảm bảo chất lượng giờ dạy.
Tình huống: Trong quá trình chơi đùa với bạn, có một số bé xảy ra xung đột với nhau, rồi thì đánh nhau, cãi nhau nhưng khi cô giáo phát hiện thì trẻ lại không chịu nhận lỗi và xin lỗi bạn.
Trong trường hợp này, bạn nên nhẹ nhàng tách trẻ ra khỏi xung đột, hỏi từng trẻ nguyên nhân tại sao lại gây ra xung đột. Khi đã tìm hiểu rõ nguyên nhân thì bạn hãy nhẹ nhàng phân tích cho trẻ biết những điểm sai của mình, cách xin lỗi, cũng như giúp trẻ giải quyết những vấn đề đó một cách hay nhất.
BigSchool: Bạn có cách giải quyết tốt hơn không? Rất mong các cô giáo chia sẻ thêm những tình huống sư phạm cùng cách giải quyết hiệu quả nhất. |
