Urate là gì

Acid uric là một hợp chất dị vòng của một số chất như carbon, nito, oxi, hidro…Nó tạo thành các ion và muối được gọi là urat và axit urat. Nó chính là sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hóa purin. Đồng thời, nó cũng là một trong những chỉ số xét nghiệm sinh hóa quan trọng nhằm xác định có bị gout hay không và đang bệnh ở mức độ nào.

Nó luôn tồn tại trong cơ thể con người ở một mức độ nhất định. Chúng có tác dụng kích thích não bộ, tăng khả năng tư duy và ngăn ngừa oxy hóa hiệu quả. Nhưng nếu vì lý do nào đó mà Acid uric tăng cao thì hậu quả sẽ rất nguy hiểm. Phổ biến nhất là gây ra bệnh gout và nhiều biến chứng nguy hiểm khác nữa.

Acid uric là sản phẩm dư thừa của cơ thể và nó là yếu tố giúp đánh giá một số bệnh phổ biến

Nguyên nhân khiến nồng độ Axit uric máu tăng cao

Theo các chuyên gia thì nguyên nhân khiến Axit uric tăng cao chủ yếu gồm:

• Suy giảm chức năng thận
• Chế độ dinh dưỡng quá giàu protein như thịt, cá, hải sản…
• Uống nhiều rượu bia
• Béo phì
• Sử dụng thuốc lợi tiểu
• …

Chỉ số Axit uric trong máu bao nhiêu là cao?

“Chỉ số Axit uric bao nhiêu là cao?” là câu hỏi mà rất nhiều người mắc bệnh gout thắc mắc. Bởi việc biết được chính xác nồng độ Axit uric trong máu sẽ giúp chẩn đoán, tiên lượng và điều trị bệnh gout hiệu quả. Theo các chuyên gia, nồng độ axit uric bình thường ở nam giới là 180 – 420 µmol/lít, ở nữ giới là 150 – 360 µmol/lít.

Vì thế, khi lượng Axit uric trong máu cao > 70mg/l (420 µmol/l) đối với nam giới và > 60 mg/l (360 µmol/l) với nữ thì nguy cơ mắc bệnh gout là rất cao. Lúc này, các tinh thể urat sẽ lắng đọng tại các ổ khớp và gây ra những cơn đau nhức cho người bệnh.

Tuy nhiên, nồng độ Axit uric cao chưa chắc là đã bị bệnh gout. Vì để biết chính xác có mắc bệnh gout hay không thì không chỉ dựa vào yếu tố nồng độ Axit uric mà còn phải xem có xuất hiện các cơn đau gout tại các khớp hay không.

Chỉ số Axit Uric 500 có cao hay không?

Khi thực hiện xét nghiệm máu và kết quả cho thấy chỉ số Axit uric trong máu là 500µmol/l thì chắc chắn một điều rằng bạn đang bị tăng Axit uric. Với chỉ số khá cao này, nếu vẫn chưa xuất hiện cơn đau gout khởi cấp thì chứng tỏ bạn vẫn chưa mắc bệnh gout.

Tuy nhiên, nếu chỉ số Axit uric 500µmol/l và có xuất hiện cơn đau tại các khớp thì chắc chắn một điều rằng bạn đã bị bệnh gout. Lúc này, người bệnh cần đi khám và sử dụng thuốc kháng viêm giảm đau cũng như thuốc hạ Axit uric phù hợp để kiểm soát bệnh một cách hiệu quả.

Hậu quả của việc Axit Uric tăng cao

Khi nồng độ Axit uric vượt quá ngưỡng cho phép sẽ tạo điều kiện hình thành kết tủa tinh thể muối urat hình kim trong ổ khớp. Đồng thời, bạch cầu trong máu bị hoạt hóa, gây kích thích thực bào trong các tinh thể urat này. Hậu quả là phát sinh các cơn đau gout cấp.

Khi Axit uric tăng cao sẽ có nguy cơ gây ra bệnh gout

Hơn thế nữa, càng về lâu dài thì những tinh thể urat này càng len lỏi vào sâu và lắng đọng trong khớp, sụn, xương. Hậu quả cuối cùng là hình thành các hạt tophi, gây hủy hoại xương khớp, thậm chí tàn phế, mất khả năng vận động. Nếu muối urat tích tụ ở tim, thận thì sẽ gây ra sỏi thận, sỏi tim…

Ngoài ra, sự gia tăng quá mức của Axit uric trong thời gian dài còn gây ra hàng loạt các bệnh về rối loạn chuyển hóa như: béo phì, rối loạn lipid máu, đái tháo đường, tăng huyết áp…

Nồng độ Acid uric cao nên ăn gì?

• Chuối: Chuối chứa hàm lượng cao kali và vitamin C giúp duy trì huyết áp và giảm nồng độ Acid uric trong máu hiệu quả.
• Ổi: Mỗi ngày ăn một quả ổi sẽ giúp hạn chế sự gia tăng Acid Uric trong máu hiệu quả.
• Táo: Táo chứa nhiều axit malic có tác dụng trung hòa Acid uric rất tốt. Vì thế, khuyến khích ăn 1 quả táo mỗi ngày sau bữa ăn là tốt nhất.
• Cherry: Quả anh đào rất giàu vitamin C và đặc biệt là nó có chất chống viêm tên anthocanis có khả năng giảm nồng độ Axit uric trong máu tốt. Đồng thời, nó còn giúp ngăn chặn axit uric kết tinh lắng đọng tại các khớp.
• Nho: Nho là loại quả có tính kiềm, không chứa purin nên rất tốt trong việc tăng đào thải Acid uric dư thừa.
• Dứa: Với hàm lượng axit malic, vitamin A, B, C…thì dứa là loại quả rất có lợi cho những người có lượng Acid uric trong máu cao hoặc những người mắc bệnh gout, sỏi thận, viêm khớp…

Ngoài các loại trái cây, thì để kiểm soát tốt nồng độ Acid uric thì người bệnh nên ăn nhiều: ngũ cốc nguyên cám, các loại thịt có màu trắng như thịt gà, thịt vịt…, các loại rau như súp lơ, rau cần, cải xanh, dưa chuột, củ cải, cà rốt, cà chua, bắp cải, các loại cà…

Nồng độ Acid uric cao kiêng ăn gì?

Sau đây là một số loại thực phẩm và trường hợp bị tăng Acid uric cần hạn chế hoặc là không sử dụng:

• Thịt đỏ: Một số loại thịt đỏ như thịt bò, thịt heo, thịt thú rừng…và một số loại thịt được chế biến xử lí sẵn như xúc xích, thịt xông khói….đều có chứa rất nhiều nhân purin. Do đó người cần tránh sử dụng tối đa loại thực phẩm này.
• Nội tạng động vật: Hầu như các loại nội tạng động vật như gan, phổi, thận, cật…cũng có chứa không ít nhân purin. Vì thế, hãy tránh xa chúng nếu không muốn Acid uric trong máu tăng cao.
• Một số loại hải sản, cá: Cá cơm, cá mòi, cá trích, cá hồi, sò điệp…đều có chứa purin rất lớn. Vì thế, dù có dinh dưỡng đến mấy thì người bệnh cũng nên tránh càng xa càng tốt.
• Rượu bia: Tuyệt đối tránh xa rượu bia bởi nó kích thích cơ thể sản sinh rất nhiều Acid uric. Thậm chí, nó còn là nguyên nhân gây ra bệnh gout phổ biến nhất hiện nay.

Cách giảm Acid uric trong máu

Tùy vào lượng Acid uric trong máu cao hay thấp mà sẽ có cách giảm Axit uric khác nhau. Chẳng hạn như:

• Trường hợp Acid uric tăng dưới 10mg/dl. Đồng thời không có triệu chứng gì thì chỉ cần điều chỉnh một chút về chế độ ăn uống và có lối sống lành mạnh để cân bằng lại Acid uric là được.
• Với trường hợp Acid uric tăng quá cao thì tốt nhất cần áp dụng các cách giảm Acid uric bài bản. Hiện nay, có 2 cách phổ biến nhất là uống thuốc và các cách khác để hạ Acid uric.

Dùng thuốc hạ Axit uric

Dùng thuốc kháng viêm giảm đau và hạ Acid uric là những cách được dùng phổ biến hiện nay

Có thể kể đến Allopurinol, Febuxostat, …Đây là các loại thuốc được sử dụng phổ biến trong việc hạ Acid uric. Trong đó, Allopurinol, Febuxostat có thể gây ra tác dụng phụ về tim mạch, hệ tiêu hóa. Còn với TPCN Forgout của Dược phẩm TW3 thì không gây ra tác dụng phụ, hạ axit uric hiệu quả mà không phải ăn kiêng kham khổ. Tìm hiểu thêm nghiên cứu lâm sàng của sản phẩm tại bệnh viện Bạch Mai.

Các cách giảm Axit Uric

Hiện nay, có 3 cách phổ biến nhất để giảm nồng độ Axit Uric trong máu gồm:

• Phương pháp tăng đào thải qua thận (phổ biến)
• Phương pháp kiềm sinh học (ít phổ biến)
• Phương pháp ngăn chặn chuyển hóa Axit Uric từ đầu (phương pháp mới)

Acid uric là một dạng hợp chất dị vòng của hydro, oxi, nitơ, cacbon, công thức hóa học là C5H4N4O3. Acid uric tạo thành những ion với muối hay còn được gọi là axit urat (urat) như amoni acid urate.

Đặc điểm của Acid uric:

• Acid uric tạo ra ở trong cơ thể do quá trình thoái hóa các nhân purin. Tiếp theo chúng được hòa tan vào trong máu, sau đó nó được đưa đến thận rồi thải ra ngoài qua đường nước tiểu.
• Chỉ số Acid uric quyết định khả năng chẩn đoán xem bệnh nhân có mắc bệnh gút hay không, phản ánh mức độ nguy hiểm người bệnh đang ở giai đoạn nào.
• Acid uric là một sản phẩm chuyển hóa các chất đạm có nhân purin, tìm thấy nhiều trong thực phẩm như phủ tạng động vật, cá biển, đậu Hà Lan hoặc đồ uống như bia, rượu…

Acid uric cao

Acid uric tăng cao khả năng cao là vì quá trình cung cấp, tăng tạo, giảm thải trừ Acid uric qua thận gặp vấn đề. Nồng độ Acid uric cao kéo dài có nguy cơ dẫn tới viêm khớp, phần lớn là bị bệnh gout. Những hạt lắng đọng trong, xung quanh khớp làm cho hậu quả viêm, sưng, đau khớp trở nên nghiêm trọng. Hiện tượng lắng đọng dưới da tạo ra những hạt tophi, gây sỏi thận hoặc suy thận.

• Thận đào thải Acid uric qua nước tiểu nhưng vì đa số mọi người đều ăn những đồ ăn nhiều đạm, uống bia rượu nhiều khiến tăng Acid uric hoặc chức năng thận suy giảm làm giảm đào thải Acid uric khiến cho lượng Acid uric trong máu tăng cao.
• Trong thời gian đầu nồng độ Acid uric máu tăng cao nhưng chưa xuất hiện triệu chứng của gout cấp. Giai đoạn này gọi là “tăng Acid uric máu”, chứ chưa phải bệnh gout. Khi lượng Acid uric máu tăng cao trong một thời gian sẽ lắng đọng cá tinh thể urat ở khớp gây ra những đợt viêm khớp cấp (cơn gút cấp). Thời điểm đó tăng Acid uric máu đã phát triển thành bệnh gút.
• Khi bị tình trạng tăng Acid uric máu, bạn hãy thật cảnh giác với bệnh gút đồng thời hãy quan tâm kiểm soát chỉ số này trước khi xuất hiện cơn gout cấp.

Acid uric bao nhiêu là cao?

Chi số Acid uric ở mức độ an toàn:

– Nam: nhỏ hơn 420 µmol/l (7mg/dl

– Nữ: nhỏ hơn 360 µmol/l (6mg/dl)

Chỉ số Acid uric được sinh ra để đánh giá nồng độ Acid uric trong máu, đây là một yếu tố cần chú ý khi chẩn đoán gout chứ không phải là tiêu chuẩn duy nhất để xác định bệnh gout.

Chỉ số Acid uric tốt nhất cho cơ thể là ở mức dưới 6mg/dl sẽ tránh được nguy cơ mắc bệnh gout. Nồng độ Acid uric ở mức 6-7mg/dl là chỉ số an toàn bình thường.

Bị Acid uric cao nên ăn gì?

• Chuối nhiều kali
• Táo chứa axit malic hạ Acid uric trong máu
• Quả anh đào nhiều vitamin C
• Ăn nho tăng quá trình đào thải Acid uric
• Dứa nhiều axit hữu cơ
• Quả kiwi giàu vitamin C giúp tan chảy Acid uric và đào thải chúng khỏi cơ thể. Kiwi cũng giàu kali làm giảm Acid uric trong máu giữ chúng ổn định làm giảm nguy cơ bệnh gút.
• Cần tây giúp thanh nhiệt, lợi tiểu, hạ huyết áp, nhuận tràng. Khi bị gút bệnh nhân thường có biểu hiện sốt, sưng, đau, nóng đỏ ở khớp, sử dụng nước ép cần tây giúp hạ sốt, giảm sưng đau hiệu quả.
• Gạo nếp không chứa muối phù hợp với bệnh nhân mà hàm lượng Acid uric cao. Chất xơ thô ở gạo nếp rất tốt với hệ tiêu hóa, dạ dày, giúp đào thải Acid uric, ngăn ngừa bệnh gout.
• Khoai tây có đặc tính dễ hấp thu, hỗ trợ tiêu hóa. Hàm lượng kali ở khoai tây lớn giúp cơ thể đào thải Acid uric ra ngoài, giảm nguy cơ bị bệnh gút, suy thận, bệnh tim mạch.
• Trứng giàu vitamin E giúp lưu thông các mạch máu gần khớp, cải thiện sưng, viêm khớp khi bị gout.
• Sữa nhiều protein và kali nên uống sữa thường xuyên loại sữa ít béo, không đường.
• Rau cần: với tính mát, vị ngọt giúp thanh nhiệt, lợi thuỷ, khu phong và lợi thấp. Rau cần giàu sinh tố, khoáng chất, không chứa nhân purin.
• Súp lơ: giàu sinh tố C, ít nhân purin (mỗi 100g có dưới 75 mg). Súp lơ có tính mát, vị ngọt giúp thanh nhiệt, lợi tiểu, thông tiện thích hợp cho người Acid uric máu cao.
• Dưa chuột: kiềm tính, giàu sinh tố C, muối kali, nước, tác dụng lợi niệu nên người bị gout nên ăn nhiều. Dưa chuột tính mát, vị ngọt, công dụng lớn thanh nhiệt lợi thuỷ, sinh tân chỉ khát, giải độc nên loại rau có khả năng bài tiết tích cực Acid uric qua đường tiết niệu.
• Cải xanh: kiềm tính, giàu sinh tố C, muối kali, không có nhân purin, giúp giải nhiệt trừ phiền và thông lợi tràng vị.
• Các loại cà: Cà pháo, cà bát, cà tím… giúp hoạt huyết tiêu thũng, thanh nhiệt chỉ thống, khứ phong thông lạc. Chuyên gia cho biết, cà còn có công dụng lợi niệu ở một mức độ nhẹ.
• Cải bắp: không có nhân purin, giàu sinh tố C, giúp lợi niệu. Trong sách Bản thảo cương mục thập di có ghi: “cải bắp có tác dụng bổ tinh tủy, lợi quan tiết (có lợi cho khớp), lợi ngũ tạng lục phủ, thông kinh hoạt lạc” vì thế đây là loại thực phẩm rất tốt với người Acid uric trong máu cao.
• Củ cải: Với tính mát, vị ngọt, từ xưa đã được sử dụng để “hành phong khí, trừ tà nhiệt”, “lợi quan tiết”, “trừ phong thấp” được các bệnh nhân thống phong hoặc phong thấp sử dụng thường xuyên. Củ cải là một loại rau kiềm tính, chứa nhiều sinh tố và nước và không có nhân purin.
• Một số loại thực phẩm khác như: cà rốt, cà chua, hạt dẻ, măng, mướp, mơ, dưa gang, cải trắng, hạnh đào, mã thầy, hành tây, đào, mía, cam, quýt…
• Ngoài ra bạn cũng nên tăng lượng nước uống tinh khiết trong ngày để kích thích đào thải Acid uric ra ngoài cơ thể.

Những người có chỉ số Acid uric cao cũng nên kiêng, hạn chế những loại thực phẩm chứa nhiều nhân purin như: nội tạng động vật (gan, não, thận, tụy…). Các loại thị: thịt lợn, thịt dê, thịt chó, thịt bò, thịt cừu, thịt hun khói, thịt gà, thịt vịt, chim cút, thịt ngan, thịt ngỗng. Một số loài hải sản như: cá chép, cá chạch, cá hồi, cá thờn bơn, lươn, nghêu, sò, cua…

>>> Xem thêm: 10 loại thực phẩm giúp giảm Acid uric trong máu nhanh nhất

 Thiên Nguyên - Nguyên liệu sản xuất TPCN.