Cũng giống như thói quen trong mỗi bữa ăn của người Việt, bát nước chấm cũng không thể nào thiếu trong ẩm thực Nhật Bản và Trung Quốc. Nước tương (hay còn gọi là xì dầu) là một trong những món ăn mang “quốc hồn quốc tuý” của nhiều quốc gia. Mỗi một khu vực hay quốc gia sẽ có những hương vị riêng biệt của từng vùng. Trong bài viết này, mời bạn cùng TTGĐ tìm hiểu về các loại nước tương tại 2 quốc gia có nền ẩm thực nổi tiếng. Đó là Nhật Bản và Trung Quốc nhé! Nước tương Nhật BảnNước tương Nhật Bản thường được gọi là shoyu. Thành phần chủ yếu của shoyu là từ đậu tương (đậu nành), lúa mì và muối. Chúng sẽ được ủ lên men khoảng 9 tháng đến 2 năm để cho ra loại nước chấm có màu và vị khác nhau. Nếu ủ càng lâu thì màu và vị sẽ càng đậm. Vì có thành phần từ lúa mì nên loại nước chấm này sẽ cho ra vị ngọt đặc trưng; khác hẳn với nước tương ở Trung Quốc. Ở Nhật có đến 5 loại. Tuy nhiên, 3 cái tên sau đây là được sử dụng rộng rãi như: koikuchi, tamari và usukuichi. Koikuchi: là loại nước chấm tinh túy, dễ ăn và phổ biến nhất tại Nhật Bản. Nếu muốn một loại nước chấm cho bữa cơm hàng ngày, giúp tăng cường hương vị của thức ăn ngay lập tức, người ta luôn tìm đến koikuchi. Usukuchi: có màu nhạt hơn và được sử dụng chủ yếu ở miền tây Nhật Bản, cụ thể là khu vực Kansai. Từ xa xưa, người dân vùng này đã thêm gạo vào nước tương này để tạo nên vị ngọt nhẹ tinh tế hơn. Tamari: là loại nước chấm cực đặc. Chúng thường được dùng để tạo màu và tẩm ướp. Tamari được làm từ đậu tương với một lượng nhỏ hạt lúa mì. Vì thế, tamari được xem là có hương vị gần nhất với nước tương nguyên gốc từ Trung Quốc. Nước tương Trung QuốcXì dầu ở Trung Quốc được sản xuất bằng cách cho hỗn hợp đậu tương, ngũ cốc rang chín; và nước kèm muối ăn lên men. Có hai dạng chính là: Nước chấm nhạt màu/tươi: là loại nước chấm màu nâu sẫm trong mờ, loãng (không nhớt). Chúng thường được dùng để bổ sung hương vị nhưng cũng bổ sung thêm một chút màu sắc cho món ăn. Nước chấm sẫm màu/để lâu: là loại nước sẫm màu hơn và đặc hơn một chút. Chúng được ngâm ủ lâu hơn và đường. Loại xì dầu này chủ yếu được dùng khi nấu ăn do mùi vị của nó sẽ tạo ra khi đun nóng. Nó ngọt hơn và ít hương vị hơn khi so sánh với loại xì dầu nhạt màu. Thông thường, người Trung Quốc hay dùng để bổ sung màu sắc cho món ăn nhiều hơn là tạo mùi vị. Những lưu ý khi chọn mua nước tươngĐể chọn được loại nước tương an toàn, bạn cần xác định được mục đích sử dụng. Bởi loại nước chấm này cũng có 2 loại rõ rệt. Loại dùng để xào nấu thì khác hẳn với loại dùng để chấm và quy trình sản xuất cũng khác nhau. Bên cạnh đó, bạn cần lựa chọn nước tương có thương hiệu, nguồn gốc rõ ràng. Đặc biệt, chúng phải được kiểm định về chất lượng. Ngoài ra, bạn nên chọn những loại nước tương không chứa chất bảo quản và được lên men tự nhiên. Để bảo quản nước tương, khi mua về bạn nên bảo quản nơi râm mát; tránh bị nắng chiếu trực tiếp. Theo các chuyên gia ẩm thực, nếu chai nước tương đã mở nắp mà không được lưu giữ nơi có nhiệt độ thấp sẽ bị đắng. Văn hóa Nhật Bản chịu ảnh hưởng lớn từ văn hóa Trung Quốc tuy nhiên chúng vẫn khác nhau như hai nước láng giềng có thể khác nhau. Một phần của những sự khác nhau này có thể nằm ở sự tự cô lập của Nhật Bản cho tới các cuộc cách mạng Meji, nhưng cũng có những lí do khác, cái mà khiến cho hai xã hội và hai nền văn hóa vô cùng khác nhau. NHỮNG SỰ TƯƠNG ĐỒNG TRONG VĂN HÓA NHẬT BẢN VÀ VĂN HÓA TRUNG QUỐC Để bắt đầu so sánh, không có sự thiếu thốn tương đồng nào giữa hai nền văn hóa. Cả hai nền văn hóa châu Á tiêu biểu tồn tại từ vài thiên niên kỷ. Giống như tất cả các nền văn hóa cổ, nhiều truyền thống của cả hai xã hội được thêu dệt nên bởi cấu trúc gia đình và hệ thống xã hội mà họ đã nuôi dưỡng từ vài thế kỉ. Giống như tất cả các nền văn hóa phương Đông cổ, vai trò của giới tính thường được đánh giá cao trong cả hai xã hội. Cả hai xã hội đều theo hệ thống gia trưởng thừa kế và người đứng đầu gia đình thường là người đàn ông lớn tuổi nhất. Trong cả hai xã hội, những gia đình mở rộng đều phổ biến và cấp bậc xã hội sai khiến yêu cầu những người già và giáo viên. Ở cả Trung Quốc và Nhật Bản, sự khiêm tốn của nữ giới là một phần của văn hóa, mặc dù những giới hạn đối với phụ nữa thì ít được so sánh hơn so với những phụ nữ ở các nước Trung Đông. Cả Trung Quốc và Nhật Bản đều nhấn mạnh vào những giá trị của đạo Khổng vào cuộc sống. Đạo Khổng cùng với đạo Phật là một trong những kết nối phổ biến giữa hai nền văn hóa. Trong cả hai xã hội, một người có thể thờ ơ trước quyền lợi của người tiêu dùng, và có khuynh hướng cao để tiết kiệm như là một phần của sợi dây đạo đức và xã hội. Có vô vàn sự giống nhau trong ngôn ngữ và từ vựng được sử dụng ở hai đất nước này. Kanji, các biểu tượng của Nhật Bản rất giống với các kí tự trong chữ Trung Quốc, và thực sự có mối liên hệ giữa một người Trung Quốc và một người Nhật Bản , người mà không hiểu ngôn ngữ của nhau. Trong thời hiện đại ,cả hai xã hội đều thay đổi trong một chừng mực nào đó. Phần lớn người dân ở hai đất nước đều chấp nhận đồ Tây như là đồ mặc thường ngày và trang phục truyền thống thì thường dành cho các buổi kỉ niệm và lễ hội. Tuy nhiên, mặc dù ảnh hưởng của phương Tây,cả hai nước vẫn theo ngôn ngữ và chữ viết của mình, và mặc dù lễ Giáng sinh là một sự kiện quan trọng, cả hai nước vẫn có nhừng lễ hội và kỉ niệm riêng của họ. Nhờ có những sự giao thoa liên tục giữa con người, cả hai xã hội có những điểm chung trong âm nhạc, nghệ thuật, điêu khắc và kiến trúc. Những mái nhà dốc tiêu biểu ở chùa là một điểm giống nhau phổ biến ở cả hai nước. Gần đây, sự phổ biến của võ thuật là một đặc điểm chung của hai xã hội mặc dù có thể có những điểm khác nhau trong kĩ xảo võ thuật của Nhật Bản và Trung Quốc. SỰ KHÁC NHAU GIỮA VĂN HÓA NHẬT VÀ VĂN HÓA TRUNG QUỐC Văn hóa Trung Quốc có lịch sử lâu đời và biên giới Trung Quốc rộng lớn làm phong phú đa dạng mỗi mặt của nền văn hóa như trang phục, thói quen ẩm thực, phong tục và giọng địa phương. Lịch sử lâu đời và sự xuất hiện của một vài quốc gia từ người Ấn Độ đến người châu Âu đã mang đến rất nhiều sự hỗn tạp trong văn hóa Trung Quốc. So sánh với Nhật Bản, Nhật vẫn giữ được sự cách biệt khỏi ảnh hưởng bên ngoài điều này là một nhân tố giúp tạo nên sự đồng nhất xã hội hơn. Những sự khác nhau giữa hai nền văn hóa này đã làm chệch hướng phần nào đó trong suốt một thế kỷ rưỡi bởi vì sự phát triển cao của Nhật trong thể kỉ 20. Không giống như Trung Quốc, Nhật Bản cũng có hệ chữ viết ngữ âm, Hiragana có chút tương đồng với chữ Trung Quốc. Nó giống như nhóm ngôn ngữ Ấn- Âu. Không giống như Trung Quốc, người Nhật tín hơn, theo cả đạo Phật và đạo Shinto. Tuy nhiên người Nhật hiện đại dành ít thời gian cho tôn giáo và việc cầu nguyện bây giờ có thể rất khác so với tổ tiên thời xưa. Không giống như Trung Quốc, sự trung thành và kính trọng đối với vua là một phần quan trọng trong đời sống của người Nhật. Người trị vì luôn có ánh hưởng quan trọng ở Nhật. Văn hóa Nhật nhấn mạnh vào sự yên bình trong xã hội. Do vậy tính kỉ luật được mong đợi ở một người Nhật là rất cao. Thậm chí trong cuộc nói chuyện với nhau, người Nhật tuân thủ một cách rất lịch sự. Ở Nhật, không dễ để bạn thấy những cuộc cãi vã nơi công cộng, mọi ngươi la hét lẫn nhau hoặc những sự kết hợp áp lực xã hội khác. So sánh với Trung Quốc, bức tranh của một nước đang phát triển tiểu biểu với mực độ lịch sự ít phổ biến hơn. Âm nhạc Nhật Bản chịu ảnh hưởng rất nhiều của phương Tây. Một đặc điểm quan trọng khác của văn hóa Nhật Bản là các điệu nhả dân gian và các ngày hội truyền thống. Tất cả những điều này đều khác âm nhạc và múa Trung Quốc. Ẩm thực Nhật Bản không có nhiều điểm chung với các bản sao của Nhật. Trong khi đồ ăn Trung Quốc thì cay và nhiều dầu mỡ thì đồ ăn Nhật ít cay hơn và phảng phất hương vị các đồ ăn Á khác. Tiết hạnh và chăm chỉ là hai đặc điểm quan trọng của văn hóa Nhật ngày nay. Khi so sánh với các bản sao Trung Quốc của họ, người Nhật có xu hướng chăm chỉ hơn. |
