Nhân hóa là gì? Trong chương trình học ở phổ thông chúng ta đã được học biện pháp nhân hóa lớp 3 và tiếp tục học phép nhân hóa lớp 6. Phép nhân hóa là một trong những biện pháp tu từ quen thuộc thường thấy trong văn học. Trong bài viết này chúng tôi sẽ chia sẻ các cách nhận biết biện pháp nhân hóa, các cách nhân hóa, ví dụ và tổng hợp các bài tập minh họa để bạn hiểu rõ hơn về biện pháp nhân hóa. Show
Nhân hóa là gì?Nhân hóa có nghĩa là gì? Nhân hóa là phép tu từ miêu tả sự vật, đồ vật, cây cối, con vật…Bằng cách sử dụng các từ ngữ thường sử dụng cho con người như: tính cách, suy nghĩ giúp chúng trở nên gần gũi hơn, hấp dẫn, sinh động hơn, gắn bó với con người hơn.
Tác dụng nhân hóa như thế nào?Trong văn học nhân hóa rất quan trọng được áp dụng khá nhiều trong các tác phẩm văn học nổi tiếng. Không chỉ vậy các biện pháp nhân hóa cũng rất hữu ích trong đời sống của con người. Có tác dụng làm cho các sự vật, đồ vật trở nên sống động hơn, gần gũi hơn. Chi tiết cụ thể như sau:
Dấu hiệu nhận biết nhân hóa trong câuĐể biết được đâu là biện pháp nhân hóa bạn có thể phân tích và nhận biết theo các bước sau:
Nếu dùng để miêu tả sự vật: Có tác dụng giúp sự vật hiện tượng trở nên gần gũi hơn. Nếu từ nhân hóa đó biểu thị tư tưởng, tình cảm: Có tác dụng về mặt tư tưởng, tình cảm sự vật để qua đó biểu thị tư tưởng tình cảm tác giả muốn nói. Đối với những bạn học sinh thường gặp khó khăn khi nhận biết có thể lưu ý một số nhận biết sau:
Các cách nhân hóa có mấy loại?Có 4 phép nhân hóa chính: Phép nhân hóa 1:Phép nhân hóa sử dụng dùng từ gọi người để gọi vật: Sử dụng các từ gọi, các từ xưng hô giữa người với người như: cậu, tớ, bạn, mình, tôi…để gọi các loài vật. Ví dụ: Chú dế mèn, chị sáo sậu, ông mặt trời… Ông mặt trời tỏa nắng xuống nhân gian ban phát ánh nắng cho cây cối, sự vật và con người. → Dùng các đại từ nhân xưng để chỉ mặt trời gọi là Ông Phép nhân hóa 2:Trò chuyện, xưng hô với đồ vật, sự vật thân mật như đang nói chuyện với con người. Sự vật khi đó đã trở nên gần gũi hơn, không còn là vật vô tri vô giác. Được cảm nhận thông qua cách trò chuyện với con người. Ví dụ: Cô Vịt ơi! Cô đưa các con đi tắm sông à. → Dùng từ ngữ xưng hô như cách xưng với con người cho Vịt mẹ. Phép nhân hóa 3:Dùng những từ nhân hóa để miêu tả sự vật như đối với con người. Có thể miêu tả theo nhiều hình thức khác nhau như hành động, tâm trạng, tính cách, hình dáng… Ví dụ: Những chú gà con đang lắng nghe mẹ chúng dạy cách tìm mồi. → Dùng từ “lắng nghe” để miêu tả hoạt động của những chú gà con. Phép nhân hóa 4:Đồ vật, động vật, cây cối tự xưng là người Ví dụ: Tớ là xe đua Macqueen đây. Các bước để sử dụng phép nhân hóa là gì?Để sử dụng phép nhân hóa áp dụng vào trong các bài văn hay trong cuộc sống hàng ngày các em học sinh làm theo các bước sau: Bước 1: Xác định sự vật, hiện tượng cần được nhân hóaTrước tiên chúng ta cần xác định sự vật hiện tượng nào sẽ được dùng để sử dụng biện pháp nhân hóa. Sự vật (con vật: gấu, gà, ếch, chim…; Đồ vật: bàn, ghế, tủ, chổi…), hiện tượng trong tự nhiên (mưa, nắng…) Ví dụ: Chị họa mi đang hót véo von trên ngọn cây. → Sự vật được nhân hóa ở đây là “chị họa mi” đã sử dụng từ ngữ “chị” của con người để gọi loài chim. Bước 2: Sử dụng hình thức nhân hóa nào?Dùng phép nhân hóa nào để gán cho sự vật, hiện tượng được lựa chọn nhân hóa. Từ đó sẽ lựa chọn được các hình thức nhân hóa phù hợp nhất. Ví dụ: Ông mặt trời trốn sau lưng những đám mây trắng.
Bước 3: Tiến hành thực hiện nhân hóa với nội dung trong câu.Tùy theo từng nội dung trong câu sẽ sử dụng biện pháp nhân hóa phù hợp với sự vật hiện tượng. Ví dụ: Mỗi loài chim đều có đặc điểm riêng biệt: chim công thì biết múa, họa mi lại biết hát, vẹt biết nói rất giỏi. → Trong câu này chúng ta đã sử dụng biện pháp nhân hóa để miêu tả tính chất của loài chim giống như con người. Một số lưu ý khi sử dụng biện pháp nhân hóaKhi sử dụng biện pháp nhân hóa cần lưu ý: Không sử dụng tùy tiệnTrước khi sử dụng người dùng cần phải cân nhắc và hiểu rõ mục đích mình muốn sử dụng là gì? Khi đã xác định được cần phải sử dụng biện pháp nhân hóa nào qua những câu hỏi như: sử dụng hình ảnh nhân hóa này sẽ có ý nghĩa gì? ám chỉ điều gì? Muốn người đọc hiểu được điều gì thông qua hình ảnh nhân hóa đó. Ngay khi trả lời được những câu hỏi trên bạn đã có thể xây dựng một hình ảnh nhân hóa trọn vẹn, ý nghĩa cho sự vật, hiện tượng bạn muốn áp dụng biện pháp này. Không nên sử dụng một cách tùy tiện khi chính mình cũng không hiểu rõ ý nghĩa muốn truyền tải đến. Cần phân biệt phép nhân hóa với các biện pháp tu từ khácTrong chương trình ngữ văn phổ thông các bạn học sinh sẽ được học các biện pháp tu từ như: nhân hóa, so sánh, ẩn dụ và hoán dụ.Trong các biện pháp này thì biện pháp nhân hóa là biện pháp dễ nhận biết nhất, dễ sử dụng nhất. Tuy nhiên như đã nói ở trên chỉ áp dụng khi bạn hiểu rõ mục đích ý nghĩa mà mình muốn. Trong khi sử dụng các biện pháp tu từ cũng nên tránh hiểu chung chung không rõ ràng dẫn đến tình trạng sử dụng một cách máy móc, dễ làm tưởng sang các biện pháp tu từ khác gây khó khăn cho việc truyền tải ý nghĩa của nội dung. Sử dụng phép nhân hóa linh hoạtBiện pháp nhân hóa nói riêng và các phép tu từ khác nói chung đều phải sử dụng linh hoạt. Không phải bất cứ hình ảnh nào hay chi tiết nào cũng có thể sử dụng phép nhân hóa. Hay sử dụng tràn lan cũng sẽ không khiến bài viết của bạn hay hơn hay đem đến hiệu quả nghệ thuật nào. Các bài tập và ví dụ về nhân hóaNhư vậy với những thông tin và kiến thức về nhân hóa thường dùng dưới đây sẽ là một số bài tập và ví dụ về phép nhân hóa để các bạn học sinh có thể luyện tập và sử dụng đúng hơn nhé. Bài 1. Tìm và nêu ý nghĩa, tác dụng của biện pháp nhân hóa trong đoạn văn dưới đây“Anh bút mực luôn cần mẫn, chăm chỉ viết lên trang giấy trắng những dòng chữ ngay ngắn, đều thẳng tăm tắp như chúng em xếp hàng vào lớp vậy.”
Bài 2: Nêu cách hình thành, sử dụng biện pháp nhân hóa và tác dụng
Lời giải:
Bài 3: So sánh cách gọi trong tên trong 2 đoạn văn dưới đây có sự khác biệt như thế nào?
Nhận xét và so sánh 2 đoạn văn:
Bài 4: Đọc bài thơ sau và trả lời câu hỏiHôm nay trời nắng chang chang Mèo con đi học chẳng mang thứ gì Chỉ mang một chiếc bút chì Và mang một mẩu bánh mì con con. (Trích thơ Mèo con đi học – Phan Thị Vàng Anh) Cho biết Bài thơ trên đã nhân hóa con vật nào? sử dụng cách nhân hóa nào? tác dụng gì? Lời giải:
Bài 5: Đặt 3 sử dụng biện pháp nhân hóa về loài vật, cây cối và nên sự vật nhân hóa sử dụng trong câu.Lời giải:
→ Nhân hóa hoa hồng như con người với hoạt động “giang tay đón”
→ Nhân hóa chiếc lá với hoạt động như con người “rủ nhau, đánh võng”
→ Nhân hóa đồ dùng học tập là chiếc bút mực với hoạt động như con người “viết”
→ Nhân hóa con chó như con người thể hiện qua những hành động tính cách yêu mến gọi con chó là “bé” Trên đây là những kiến thức và thông tin về nhân hóa là gì? các kiểu nhân hóa hay gặp và bài tập có liên quan đến nhân hóa lớp 3, lớp 6. Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã nắm được những phần kiến thức quan trọng của biện pháp tu từ này. Từ đó có thể hoàn thành các bài tập và áp dụng trong văn thơ, giao tiếp hàng ngày để biểu đạt tốt hơn. |