Giải phương trình bậc 2 ax2 + bx + c = 0 python

Viết chương trình giải phương trình bậc nhất và phương trình bậc hai với các hệ số được nhập từ file input và kết quả được xuất ra file output (Có xử lý ngoại lệ đầu vào)

Nội dung chính Show

Kiến thức cần có
Định dạng đầu vào
Định dạng đầu ra
Kết luận
Tải xuống
Thảo luận

Kiến thức cần có

Hàm input() và hàm print()
Cấu trúc rẽ nhánh trong Python
Biến và kiểu dữ liệu
Xử lý ngoại lệ (Exception Handling)

Định dạng đầu vào

Gồm hai dòng:

Dòng đầu tiên chứa số 1 hoặc 2 tương ứng với:
- Chức năng 1: giải phương trình bậc nhất
- Chức năng 2: giải phương trình bậc hai
Dòng thứ hai chứa hệ số tùy thuộc vào chức năng được chọn ở dòng 1:
- Chức năng 1: chứa hai số a, b lần lượt là hệ số của phương trình ax + b = 0, các hệ số cách nhau bởi khoảng trắng.
- Chức năng 2: chứa ba số a, b, c lần lượt là hệ số của phương trình ax2 + bx + c = 0, các hệ số cách nhau bởi khoảng trắng.

Định dạng đầu ra

Gồm nhiều dòng hiển thị tùy theo các trường hợp như sau:

Nếu phương trình vô nghiệm: Phuong trinh vo nghiem

Nếu phương trình có vô số nghiệm: Phuong trinh co vo so nghiem

Nếu phương trình có một nghiệm duy nhất: Phuong trinh co mot nghiem duy nhat: x = {x1}

Nếu phương trình có nghiệm kép: Phuong trinh co nghiem kep: x1 = x2 = {x1}

Nếu phương trình có hai nghiem phan biet: Phuong trinh co hai nghiem phan biet: x1 = {x1}

x2 = {x2}

Với {x1}, {x2} là các nghiệm của phương trình

Lưu ý:

Nếu dòng đầu tiên khác ‘1’ và ‘2’ thì xuất thông báo: Vui long chon mot trong hai chuc nang:

1. Giai phuong trinh bac nhat

2. Giai phuong trinh bac hai

Nếu file input không tồn tại thì xuất thông báo: Khong tim thay file input!

Nếu input nằm ngoài định dạng đầu vào thì xuất thông báo: Dinh dang dau vao khong hop le!

Ví dụ:

2 3 5 8 Phuong trinh vo nghiem 1 0 0 Phuong trinh co vo so nghiem 1 3 6.8 Phuong trinh co mot nghiem duy nhat: x = -2.2666666666666666 2 4 4 1 Phuong trinh co nghiem kep: x1 = x2 = -0.5 2 -5 6.7 9 Phuong trinh co hai nghiem phan biet la: x1 = -0.8296332885075604 x2 = 2.1696332885075607 2 kteam 7 8.5 Dinh dang dau vao khong hop le! 4 1 7 8.5 Vui long chon mot trong hai chuc nang: 1. Giai phuong trinh bac nhat 2. Giai phuong trinh bac hai

Input 8: File Bai2.10.inp không tồn tại
Output 8: Bai2.10.out

Khong tim thay file input!

Gợi ý

Sử dụng cấu trúc Xử lý ngoại lệ để xử lý trường hợp file input không tồn tại và input không nằm trong định dạng đầu vào
Đặt toàn bộ chương trình trong khối try.

Sử dụng câu lệnh with với hàm open() và mode='r' nhằm mở file để đọc.
Dùng hàm readline() để đọc dữ liệu dòng đầu tiên từ file input
Dùng cấu trúc rẽ nhánh if … else để nhận biết người dùng chọn chứ năng nào
- Dùng hàm map(), float và hàm split() để nhận và ép kiểu dữ liệu các hệ số của phương trình
- Tùy vào chức năng được chọn, xây dựng các câu lệnh rẽ nhánh phù hợp để giải quyết bài toán
- Nếu dòng đầu tiên của input khác ‘1’ và ‘2’ thì xuất thông báo

Giải phương trình bậc nhất:
- Phương trình vô số nghiệm khi: hệ số a, b đều bằng 0
- Phương trình vô nghiệm khi: hệ số a bằng 0 và b khác 0
- Các trường hợp còn lại phương trình có nghiệm duy nhất
Giải phương trình bậc hai:
- Phương trình vô số nghiệm khi: hệ số a, b, c đều bằng 0
- Phương trình vô nghiệm khi: hệ số a, b bằng 0, c khác 0 và trường hợp delta nhỏ hơn 0
- Phương trình có nghiệm kép khi delta bằng 0
- Phương trình có hai nghiệm phân biệt khi delta lớn hơn 0

Lỗi sẽ phát sinh ở lệnh open() nếu file input không tồn tại. Dùng lệnh except bắt lỗi FileNotFoundError và xử lý.

Lỗi sẽ phát sinh ở lệnh ép kiểu nếu định dạng đầu vào không hợp lệ. Dùng lệnh except để bắt lỗi và xử lý.
Sử dụng câu lệnh with với hàm open() và mode='w' nhằm mở file để ghi thông báo lỗi

Code mẫu

#Import thu vien math de su dung ham sqrt tinh can bac 2 import math #Khoi lenh co the phat sinh loi try: #Mo file voi mode='r' de doc file with open('Bai2.10.inp', 'r') as fileInp: #Doc dong du lieu dau tien tu file #Su dung phuong thuc strip de loai bo ky tu xuong dong hay khoang trang dongDauTien = fileInp.readline().strip() #Truong hop 1: Giai phuong trinh bac nhat if dongDauTien == '1': #Doc dong du lieu thu hai tu file dongThuHai = fileInp.readline() a, b = map(float, dongThuHai.split()) #Thuat toan giai phuong trinh bac nhat if a == 0: if b == 0: thongBao = "Phuong trinh co vo so nghiem" else: thongBao = "Phuong trinh vo nghiem" else: thongBao = "Phuong trinh co mot nghiem duy nhat: \nx = {}".format(-b / a) #Truong hop 2: Giai phuong trinh bac hai elif dongDauTien == '2': #Doc dong du lieu thu hai tu file dongThuHai = fileInp.readline() a, b, c = map(float, dongThuHai.split()) #Thuat toan giai phuong trinh bac hai if a == 0: if b == 0: if c == 0: thongBao = "Phuong trinh co vo so nghiem" else: thongBao = "Phuong trinh vo nghiem" else: thongBao = "Phuong trinh co mot nghiem duy nhat: \nx = {}".format(-c / b) else: #Tinh delta delta = b * b - 4 * a * c #Kiem tra cac truong hop cua delta if delta > 0: x1 = float((-b + math.sqrt(delta)) / (2 * a)) x2 = float((-b - math.sqrt(delta)) / (2 * a)) thongBao = "Phuong trinh co hai nghiem phan biet la: \nx1 = {} \nx2 = {}".format(x1, x2) elif delta == 0: x = -b / (2 * a) thongBao = "Phuong trinh co nghiem kep: \nx1 = x2 = {}".format(x) else: thongBao = "Phuong trinh vo nghiem" #Truong hop khong chon dung chuc nang else: thongBao = "Vui long chon mot trong hai chuc nang:\n1. Giai phuong trinh bac nhat\n2.Giai phuong trinh bac hai" #Khoi lenh duoc thuc thi khi xay ra loi "Khong tim thay file input" except FileNotFoundError: thongBao = "Khong tim thay file input!" #Khoi lenh duoc thuc thi khi xay ra loi "Sai dinh dang dau vao" except: thongBao = "Dinh dang dau vao khong hop le!" #Mo file voi mode='w' de ghi file with open('Bai2.10.out', 'w') as fileOut: #Xuat thong bao ra file out fileOut.write(thongBao)

Kết luận

Trong bài này, Kteam đã hướng dẫn bạn cách viết chương trình giải phương trình bậc nhất và phương trình bậc hai với các hệ số được nhập từ file input và kết quả được xuất ra file output (Có xử lý ngoại lệ đầu vào)

Ở bài tiếp theo, chúng ta sẽ cũng nhau học cách viết chương trình HIỂN THỊ 10 SỐ TỰ NHIÊN ĐẦU TIÊN RA MÀN HÌNH TRÊN TỪNG DÒNG.

Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Hãy để lại bình luận hoặc góp ý của bạn để phát triển bài viết tốt hơn. Đừng quên " Luyện tập - Thử Thách - Không ngại khó!"

Tải xuống

Nếu việc thực hành theo hướng dẫn không diễn ra suôn sẻ như mong muốn. Bạn cũng có thể tải xuống PROJECT THAM KHẢO ở link bên dưới!

Thảo luận

Nếu bạn có bất kỳ khó khăn hay thắc mắc gì về khóa học, đừng ngần ngại đặt câu hỏi trong phần bên dưới hoặc trong mục HỎI & ĐÁP trên thư viện Howkteam.com để nhận được sự hỗ trợ từ cộng đồng.