Tổng hợp bài tập tình huống Luật Đất đai có đáp án
Tài liệu Gia đình ông H được giao 2 ha đất để trồng lúa đã được 10 năm nhưng điều kiện khí hậu hạn hán nhiều, đất lại ở dốc cao nên trồng lúa không năng suất. Qua một số lần trồng thử nghiệm, ông H nhận thấy chất đất này phù hợp với việc trồng các loại cây khác hơn vì vậy ông muốn chuyển sang trồng một số loại cây như lạc, đỗ, cà phê. Khi ông H nêu vấn đề này với một cán bộ xã thì được trả lời là ông không được phép trồng cây công nghiệp trên đất trồng lúa, nếu muốn chuyển mục đích sử dụng đất thì phải lên UBND xã xin phép. Hỏi: 1. Anh (Chị) hãy cho biết cán bộ xã giải thích như vậy đúng hay sai? Vì sao? 2. Hãy tư vấn cho ông H cần phải làm như thế nào mới đúng pháp luật? 3. Cơ quan nào có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất? Vì sao?Gợi ý trả lời: Bài tập học kỳ Luật Đất đai - Đề 10 Đề 2 Ông Nguyễn Văn Tâm, sinh năm 1941 là chủ sở hữu hợp pháp thửa ruộng 7.000 m2 đất tại xã Mỹ yên, Huyện Bến Lức, tỉnh Long An theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số QSDD/0204-LA do UBND Huyện Bến Lức, tinh Long An cấp ngày 21 tháng 5 năm 1996; Vừa qua, chính quyền xã Mỹ yên chủ trương mở rộng một con kênh thủy lợi đi ngang qua phần đất của ông Tâm (đất hạng nhất hai vụ lúa) không những làm mất trắng của ông 1.500 mét vuông đất mà hiện tại vẫn còn đang nạo vét thêm. Đất sau khi nạo vét thì đem đổ đi nơi khác, làm thiệt hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của ông. Trước sự việc bị thu hồi đất trên, ông Tâm đã làm đơn khiếu nại gửi UBND xã Mỹ Yên. Theo biên bản làm việc giữa UBND xã Mỹ Yên và ông Tâm vào ngày 08/06/2007 vừa qua thì uBND xã Mỹ Yên cũng đã thừa nhận việc cho đến thời điểm này, xã vẫn chưa trao bất kỳ một quyết định thu hồi đất nào cho ông mà chỉ giải thích hết sức chung chung, không dựa trên bất cứ một cơ sở pháp lý nào cả; Hỏi: 1. Anh (chị) hãy cho biết việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên đúng hay sai? Giải thích vì sao? 2. Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu hồi đất tại cơ quan tòa án không? Cơ sở pháp lý của việc khởi kiện này? 3. Nếu được khởi kiện, anh (chị) hãy tư vấn cho ông Tâm các bước cần thiết để tiến hành thủ tục khiếu kiện đúng pháp luật? 4. Anh (chị) hãy giúp ông Tâm soạn thảo nội dung đơn kiện gửi cơ quan tòa án? Gợi ý trả lời: Bài tập học kỳ tình huống Luật Đất đai - Đề số 13 - Có đáp án Đề 3 Năm 2000, UBND xã Đông Bắc mua thanh lý nhà và lô đất rộng 1.800m2 của ngân hàng huyện để xây dựng trạm y tế. Sau khi đưa vào sử dụng, thì ko phù hợp do thiếu nước và xa trung tâm xã. Năm 2004, UBND xã Đông Bắc đã bán ngôi nhà và khu đất này cho ông Bi; đồng thời cam kết với ông Bi sẽ làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Việc chuyển nhượng có xác nhận của UBND xã Đông Bắc. Ông Bi đã ở trên khu đất này từ đó đến nay. Sau khi mua lô đất trên, ông Bi đã nhiều lần đề nghị UBND huyện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng ko được cấp. Năm 2007, UBND huyện thu hồi diện tích đất trên của gia đình ông để xây dựng chợ nhưng ko bồi thường cho gia đình ông Hỏi: 1. Việc sử dụng đất của gia đình ông Bi có hợp pháp ko? Vì sao? 2. Hãy bình luận về những việc làm của UBND xã Đông Bắc 3. Gia đình ông có được bồi thường khi bị thu hồi đất ko? hãy đưa ra những lập luận pháp lý về việc này. 4. Hãy giúp ông Bi về trình tự thủ tục khiều nại để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình 5. Giúp ông Bi soạn thảo nội dung đơn khiếu nại. Gợi ý trả lời: Bài tập học kỳ Luật Đất đai Đề 4: Tình huống tranh chấp đất đai giữa gia đình ông A và xã Hải Bình Gợi ý trả lời: Bài tập học kỳ Luật Đất đai - Tình huống tranh chấp đất đai giữa gia đình ông A và xã Hải Bình Đề 5: Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho diện tích đất đang sử dụng và diện tích đất làm ngõ đi chung Gợi ý trả lời: Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho diện tích đất đang sử dụng và diện tích đất làm ngõ đi chung - Bài tập nhóm Luật Đất đai Đề 6:Vợ chồng ông T có 5 người con, trong đó anh L là người con trai duy nhất. Khi tuổi già sức yếu, vợ chồng ông T quyết định trao toàn bộ diện tích nhà, đất cho vợ chồng anh L. Để thực hiện ước nguyện của mình, ngày 9/9/2009, ông T và vợ là bà V đã đến phòng công chứng số 1, thành phố H làm hợp đồng tặng cho nhà đất của mình cho vợ chồng anh L (mảnh đất này đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất); với điều kiện vợ chồng anh L phải có nghĩa vụ phụng dưỡng bố mẹ già và sau này chăm lo mồ mả, hương khói tổ tiên. Sau khi được tặng cho nhà, anh L phá ngôi nhà cũ của cha mẹ và xây dựng một ngôi nhà mới. Thời gian đầu, tình hình sống chung của vợ chồng anh L với ông bà T rất tốt. Nhưng càng về sau do phát sinh mâu thuẫn, mối quan hệ giữa vợ chồng anh L với ông bà T diễn ra rất căng thẳng dẫn đến không thể sống chung trong cùng một ngôi nhà nữa. Tuy nhiên, do không còn chỗ ở khác nên ông bà T làm đơn khởi kiện đòi lại nhà đất của mình hiện do vợ chồng anh L sử dụng. Hỏi: 1. Hãy cho biết việc kiện đòi lại nhà đất của ông bà T đúng hay sai? Tại sao? 2. Vụ việc trên đây thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan nhà nước nào? Tại sao? 3. Vụ việc trên cần được giải quyết như thế nào căn cứ theo pháp luật hiện hành? 4. Đưa ra bình luận cá nhân về giao dịch tặng cho quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân? Gợi ý trả lời: Bài tập học kỳ tình huống Luật Đất đai - Hợp đồng tặng cho bất động sản - Có đáp án Đề 7: Gia đình ông H được giao 2 ha đất để trồng lúa đã 10 năm nhưng do điều kiện khí hậu hạn hán nhiều, đất lại ở dốc cao nên trồng lúa không năng suất. Qua một số lần trồng thử nghiệm, ông H nhận thấy chất đất này phù hợp với việc trồng các loại cây khác hơn vì vậy ông muốn chuyển sang trồng một số loại cây như lạc, đỗ, cà phê. Khi ông H nêu vấn đề này với một cán bộ xã thì được trả lời là ông không được phép trồng cây công nghiệp trên đất trồng lúa, nếu muốn chuyển mục đích sử dựng đất thì phải lên UBND xã xin phép. Hỏi: 1. Anh (Chị) hãy cho biết cán bộ xã giải thích như vậy đúng hay sai? Vì sao? 2. Hãy tư vấn cho ông H cần phải làm như thế nào mới đúng pháp luật. Đề 8: Hoàn thiện các quy định pháp luật về hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất - Bài tập học kỳ Luật Đất đai - 8 điểm Đề 9:Gia đình ông X sử dụng 1.000m2 đất nông nghiệp. Diện tích khu đất này đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tháng 1/2003, UBND xã A thu hồi 1.000 m2 đất của gia đình ông X đổi cho một gia đình khác. Gia đình ông X không đồng ý với quyết định thu hồi đất của UBND xã A nhưng vẫn buộc phải thực hiện. Ông X làm đơn khiếu nại lên UBND xã A và được trả lời là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho gia đình ông X đến nay không còn giá trị. Sau đó, UBND xã A đã lấy mảnh đất nông nghiệp trên của ông bán cho người khác làm nhà ở. Hỏi: anh (chị) hãy cho biết: 1. Việc làm của UBND xã A là đúng hay sai? Vì sao? 2. Hãy tư vấn giúp ông A bảo vệ quyền và lợi ích của mình. <còn tiếp>
Trân trọng cảm ơn người dùng đã đóng góp vào hệ thống tài liệu mở. Chúng tôi cam kết sử dụng những tài liệu của các bạn cho mục đích nghiên cứu, học tập và phục vụ cộng đồng và tuyệt đối không thương mại hóa hệ thống tài liệu đã được đóng góp. Many thanks for sharing your valuable materials to our open system. We commit to use your countributed materials for the purposes of learning, doing researches, serving the community and stricly not for any commercial purpose.
 Ông A đứng tên chủ sử dụng 500m2 đất từ năm 1970. Khu đất này có nguồn gốc là đất nông nghiệp, ông A mua của ông B năm 1968 ( có xác nhận của UBND xã H ). Năm 1990, ông A xây dựng nhà ở trên khu đất này. Nay, UBND huyện X ra quyết định thu hồi 100m2 đất của hộ ông A để làm đường; tuy nhiên, ông A chỉ được bồi thường theo giá đất nông nghiệp, với lý do khu đất này chưa có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp thành đất ở. Ông A không đồng ý với việc bồi thường theo giá đất nông nghiệp, với lý do, khu đất này gia đình ông đã sử dụng để làm nhà ở từ năm 1990 và đã nộp thuế nhà đất từ đó đến nay. II) Giải quyết vụ việc: 1. Việc bồi thường diện tích đất thu hồi của gia đình ông A theo giá đất nông nghiệp đúng hay sai? Vì sao ? Văn bản pháp luật nào quy định về vấn đề này ? Việc UBND xã X bồi thường cho ông A theo giá đất nông nghiệp là sai. Bởi vì: Ông A là chủ sở hữu hợp pháp của mảnh đất vì đã được ông B chuyển nhượng quyền sử dụng đất và được UBND xã xác nhận. Ông A đứng tên chủ sở hữu mảnh đất vào năm 1970 nên ông A thuộc diện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo điểm d khoản 1 điều 100 Luật Đất đai 2013: “1. Hộ gia đình cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờ sau đây thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất: d) Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 được UBND cấp xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15 tháng 10 năm 1993” Theo đó, ông A đã đáp ứng đủ các điều kiện: - Sử dụng đất ổn định lâu dài: ông A đã xây nhà và sử dụng với mục đích làm đất ở liên tục kể từ thời điểm năm 1990 đến khi có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền – hoàn toàn đúng với quy định tại khoản 1 điều 21 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, ông A có quyền yêu cầu UBND cấp xã chứng nhận việc sử dụng đất ổn định lâu dài. - UBND xã xác nhận không có tranh chấp sử dụng đất: thực tế thấy rằng đất không có tranh chấp - Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của tỉnh, thành phố. Văn bản pháp luật quy định: theo điều 100 Luật Đất đai 2013. Như vậy, ông A thuộc diện được cấp giấy chứng nhận với mục đích sử dụng đất là đất ở trên thửa đất 500m2. Thực tế, ông A đã nộp thuế nhà đất từ năm 1990, nghĩa là đã thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước. Kết luận:Căn cứ vào những lý do và các cơ sở pháp lý trên, việc UBND huyện X bồi thường cho ông A theo giá đất nông nghiệp là sai. 2. Trong trường hợp ông A không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của UBND Huyện X thì ông sẽ đề nghị cơ quan nhà nước nào có thẩm quyền giải quyết vụ việc này ? Vì sao ? Theo quy định tại điều 204 Luật Đất đai 2013 về “Giải quyết khiếu nại, khiếu kiện về đất đai: 1. Người sử dụng đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai.d 2. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.” Và điều 17 Luật Khiếu nại 2011 về “Thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn và Thủ trưởng cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh: Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã); Thủ trưởng cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp.” Theo khoản 1 điều 29 Luật Tố tụng Hành chính 2010 quy định: “Thẩm quyền của Toà án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh: Toà án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là Toà án cấp huyện) giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những khiếu kiện sau đây: 1. Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước từ cấp huyện trở xuống trên cùng phạm vi địa giới hành chính với Toà án hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước đó” Như vậy, nếu ông A không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của UBND Huyện X, ông có thể chọn 1 trong 2 cách sau: - Gửi đơn khiếu nại tới Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã hoặc Thủ trưởng cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân huyện X - Gửi đơn khiếu kiện tới Toà án nhân dân huyện X 3. Nội dung đơn khởi kiện Trường hợp 1: Gửi đơn khiếu nại Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ----- Huyện X, ngày , tháng , năm ĐƠN KHIẾU NẠI ( v/v UBND huyện X ra quyết định đền bù 100m2 đất của hộ gia đình ông Nguyễn Văn A theo giá đất nông nghiệp) Kính gửi: Chủ tịch ủy ban nhân dân huyện X Người khiếu nại: Nguyễn Văn A (chủ hộ gia đình …......) CMND số....... ngày cấp............ nơi cấp......... Hộ khẩu thường trú và nơi ở hiện nay tại:......... Tôi làm đơn này để khiếu nại quyết định hành chính số.... của UBND huyện X về việc chỉ đền bù cho 100m2 đất nhà tôi theo giá đất nông nghiệp. Tóm tắt vụ việc: Tôi là chủ sở hữu 500m2 đất từ năm 1970. Khu đất này có nguồn gốc là đất nông nghiệp, tôi mua của B. Năm 1968 (có xác nhận của Ủy ban nhân dân xã H). Năm 1990, tôi làm nhà ở trên khu đất này. Nay, UBND huyện X ra quyết định thu hồi 100m2 đất của hộ gia đình tôi làm đường. Tôi chỉ được bồi thường theo giá đất nông nghiệp, với lý do khu đất này chưa có quyết định của cơ quan nhà nước có thảm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp thành đất ở. Tôi không đồng ý với quyết định này vì tôi đã sử dụng khu đất này làm nhà ở từ năm 1990 và đã nộp thuế theo quy định. Lý do khiếu nại và yêu cầu giải quyết: Theo tôi, việc làm này của UBND huyện X là chưa thỏa đáng, chưa đúng quy định của pháp luật, do vậy tôi viết đơn khiếu nại này lên Chủ tịch UBND có thẩm quyền yêu cầu giải quyết nhằm đòi lại quyền lợi chính đáng cho mình. Yêu cầu xem xét thu hồi và huỷ quyết định hành chính của của UBND huyện X và bồi thường cho tôi theo giá đất ở. Tôi xin chân thành cảm ơn! Người làm đơn Trường hợp 2: Gửi đơn khiếu kiện Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ----- Huyện X, ngày , tháng , năm ĐƠN KHIẾU KIỆN ( v/v UBND huyện X ra quyết định đền bù 100m2 đất của hộ gia đình ông Nguyễn Văn A theo giá đất nông nghiệp) Kính gửi: Tòa án nhân dân huyện X Người khiếu kiện: Nguyễn Văn A (chủ hộ gia đình …......) CMND số....... ngày cấp............ nơi cấp......... Hộ khẩu thường trú và nơi ở hiện nay tại:......... Tôi làm đơn này để khiếu kiện quyết định hành chính số.... của UBND huyện X về việc chỉ đền bù cho 100m2 đất nhà tôi theo giá đất nông nghiệp. Tóm tắt vụ việc:.................. Tôi viết đơn này khiếu kiện Quyết định của UBND huyện X về việc đền bù cho tôi. Rất mong quý tòa chấp nhận nội dung khởi kiện Người khởi kiện 4. Hộ ông A có được giao đất tái định cư không ? Vì sao ? Theo “Nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất” tại điều 74 Luật Đất đai : “Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.” Và theo điều 79 Luật Đất đai và điều 6 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất: “Trường hợp thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà hộ gia đình, cá nhân không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư” Như vậy, nếu gia đình ông A sau khi bị thu hồi đất mà đáp ứng đủ các điều kiện sau thì được giao đất tái định cư: - phần đất còn lại sau khi thu hồi không đủ điều kiện để ở - hộ gia đình, cá nhân không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã 5. Vụ việc này cần được giải quyết như thế nào theo đúng quy định của pháp luật hiện hành ? Như đã giải thích ở trên, căn cứ vào Luật Đất đai 2013, Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của luật Đất đai, Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, ông A mua đất từ năm 1968, đã xây nhà và nộp thuế nhà đất từ năm 1990 đến này nên việc UBND huyện X thu hồi mà chỉ đền bù cho ông theo giá đất nông nghiệp là không đúng. Như vậy, nên giải quyết vụ việc theo hướng sau: - UBND huyện X bồi thường cho ông A 100m2 đất thu hồi theo giá đất ở - Trường hợp đất còn lại không đủ điều kiện để ở, gia đình không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã thì được giao đất ở, đất tái định cư. Trường hợp không có nhu cầu bồi thường bằng đất ở, nhà ở thì được bồi thường bằng tiền (điểm a, khoản 1, điều 79 Luật Đất đai và điểm a khoản 1 điều 6 Nghị định 47/2014/NĐ-CP) - Trường hợp đất còn lại đủ điều kiện để ở hoặc đất còn lại không đủ điều kiện để ở mà hộ gia đình còn đất ở, nhà ở khác trong địa bàn xã, nơi có đất ở thu hồi thì bồi thường bằng tiền. Nếu địa phương có điều kiện về quỹ đất ở thì được xem xét bồi thường bằng đất ở. ( điểm b, khoản 1, điều 79 Luật Đất đai và điểm b, khoản 1, điều 6, Nghị định 47/2014/NĐ-CP) KẾT BÀI Vấn đề về giấy chứng nhận quyền, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thu hồi, đền bù đất,... còn rất nhiều vấn đề bất cập trong công tác quản lý và áp dụng. Bởi vậy, Nhà nước cần không ngừng có biện pháp nâng cao nhận thức của người dân cũng như cán bộ, công chức có trách nhiệm, thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình luật đất đai, Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội, 2010. 2. Trường Đại học Luật Hà Nội, TS. Nguyễn Thị Nga (chủ nhiệm), Pháp luật bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất – Thực trạng và hướng hoàn thiện, Đề tài nghiên cứu cấp cơ sở, 2014. 3. Hỏi đáp Luật đất đai năm 2013, TS. Nguyễn Thị Nga (chủ biên), Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2015. 4. Trường Đại học Luật Hà Nội, Tạp chí luật học, Số chuyên đề về Luật đất đai năm 2013, tháng 11/2014. 5. Các giải đáp, tư vấn luật trên trang http://www.moj.gov.vn |
