Thời gian lao động thặng dư là gì

Chắc hẳn những ai quan tâm theo dõi các bản tin thời sự nội dung về kinh tế sẽ thường nghe thấy thuật ngữ thặng dư. Thặng dư là gì và bản chất của nó ra sao hẳn là điều thắc mắc của nhiều người khi chưa hiểu rõ về nó. Vậy thì hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nội dung dưới đây để biết thêm về thặng dư và những vấn đề xoay quanh thặng dư nhé.

Thặng dư là gì?

Thặng dư có thể hiểu như là số tiền chênh lệch của giá trị hàng hóa mang lại cho chủ sở hữu trừ đi số tiền mà chủ sở hữu đã chi ra dùng trong việc sản xuất ra loại hàng hóa đó.

Một ví dụ về thặng dư: Giả sử có một người lao động trong một giờ làm ra được giá trị sản phẩm là 1000 đồng.

Đến giờ thứ hai trở đi, người đó làm ra được giá trị sản phẩm là 1100 nhưng vẫn dựa trên cơ sở sức lao động mà người đó đã bỏ ra ở giờ thứ nhất thì có giá trị chênh lệch là 100. Và giá trị đó chênh lệch đó là thặng dư.

Công thức thể hiện giá trị thăng dư là T – H – T’. Tức là ban đầu nhà tư bản sẽ có tiền và dùng số tiền có được để sản xuất tạo ra hàng hóa.

Mục đích khi nhà tư bản chi tiền là nhằm thu được một số tiền dôi ra ngoài số tiền mà họ đã chi ra trong quá trình sản xuất.

Bản chất của thặng dư là gì?

Giá trị thặng dư được Mác nghiên cứu dưới góc độ hao phí lao động. Trong đó người đi làm thuê sẽ sản xuất được nhiều giá trị hơn so với chi phí mà họ nhận được.

Còn nhà tư bản bóc lột công sức lao động từ người lao động nhằm tạo ra nhiều thặng dư hơn cho mình và việc bóc lột càng nhiều sẽ cho ra giá trị thặng dư càng cao.

Do đó mà người nghèo thì nghèo mãi, còn người giàu thì cứ giàu mãi. Và chỉ khi sực bóc lột được loại bỏ khi nhà tư bản chi trả cho người lao động toàn bộ giá trị mới được tạo ra.

Những yếu tố xung quanh ảnh hưởng đến giá trị thặng dư là gì?

Các nhân tố ảnh hưởng đến giá trị thặng dư là:

• Năng suất lao động
• Cường độ lao động
• Thời gian lao động
• Công nghệ sản xuất
• Thiết bị, máy móc
• Vốn

Khi xét riêng trong lĩnh vực kinh tế thì từ công thức T – H – T’ cho thấy cho dù là cá nhân hay tổ chức nào, chỉ cần có tiền vốn và vận dụng vào trong quá trình sản xuất và kinh doanh trực tiếp hoặc gián tiếp đều sẽ sinh lời.

Công cụ để sinh lời ở đây chính là đồng tiền, khi đầu tư vào sản xuất kinh doanh, bất kỳ cá nhân nào đều cũng sẽ trở thành nhà tư bản nếu như biết cách sử dụng hợp lý tiền khi đầu tư sản xuất kinh doanh.

Nếu khi cá nhân đó chỉ tích lũy đơn thuần mà không làm gì thì đó là động tiền chết, bởi nó không mang lại lợi ích cụ thể cho cá nhân cũng như là lợi ích cho bất kỳ người nào cần vốn để đầu tư sản xuất.

Dù là ở trong xã hội nào thì cũng cần phải tìm cách để gia tăng giá trị thặng dư, và hiện nay thì việc tập trung đầu tư vào các thiết bị máy móc, áp dụng công nghệ tiên tiến, sử dụng tri thức vào trong quá trình sản xuất sẽ giúp làm tăng giá trị thặng dư.

Chứ không còn giống như ngày trước chỉ mãi tập trung đầu tư vào giá trị lao động, kéo dài thời gian lao động hay cường độ lao động.

Giá trị thặng dư sẽ vẫn phải tạo ra và tùy vào đặc điểm của mỗi thời ta sẽ có cách đầu tư khác nhau, đầu tư thông minh và đúng chỗ vì con người dù ở thời đại nào thì cũng cần phải tồn tại.

Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư

Hiện có hai phương pháp chủ yếu để thu được giá trị thặng dư

Phương pháp sản xuất giá trị thặng dự tuyệt đối

Trước hết chúng ta cần hiểu giá trị thặng dư tuyệt đối là gì? Giá trị thặng dư tuyệt đối là giá tị thặng dư ta thu được từ việc kéo dài thời gian lao động vượt giới hạn thời gian lao động cần thiết.

Ngày lao động kéo dài còn thời gian lao động không đổi sẽ dẫn đến thời gian lao động thặng dư tăng lên.

Đây chính là phương pháp kéo dài thời gian lao động thặng dư trong khi năng suất, giá trị và thời gian lao động tất yếu không thay đổi.

Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối

Tương tự thì giá trị thặng dư tương đối là giá trị thặng dư ta có thể thu được từ việc rút ngắn thời gian lao động tất yếu dựa trên cơ sở tăng năng suất lao động.

Việc tăng năng suất lao động làm cho giá trị sức lao động giảm xuống và thời gian lao động cần thiết cũng giảm.

Một khi độ dài ngày lao động không đổi, thời gian lao động cần thiết giảm thì sẽ làm tăng thời gian lao động thặng dư.

Đây là phương pháp rút ngắn thời gian lao động tất yếu nhờ vào việc hạ thấp giá trị sức lao động và tăng thời gian lao động thặng dư dựa trên giá trị ngày lao động và cường độ lao động không đổi.

Với những thông tin về thặng dư trên đây có lẽ bạn sẽ hiểu rõ được thặng dư là gì cũng như phương pháp để sản xuất tạo ra giá trị thặng dư tuyệt đối và tương đối. đây đều là những phương pháp có thể áp dụng vào nền kinh tế để mở rộng quy mô và phát triển kinh tế.

Thặng dư là một khái niệm rất quan trọng đối với các ngành học về kinh tế. Vậy thặng dư là gì? Giá trị thặng dư là gì? Ý nghĩa & Cách tính giá trị thặng dư như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết này nhé!

Khái niệm Thặng dư là gì?

Thặng dư là một khái niệm thể hiện sự chênh lệch giữa thu nhập tài sản, tài nguyên và tổng chi phí biến đổi để tạo ra số tài sản, tài nguyên đó đó. Thặng dư chính là thước đo của thặng dư được tích lũy từ sản xuất trước khi khấu trừ thu nhập tài sản. 

Từ định nghĩa về thặng dư, ta có thể suy ra các khái niệm: Thặng dư tiêu dùng; Thặng dư sản xuất là gì? Thặng dư thương mại là gì? Thặng dư vốn cổ phần là gì?...

• Thặng dư tiêu dùng (Consumer Surplus): là thước đo kinh tế về lợi ích của người tiêu dùng. Thặng dư tiêu dùng xảy ra khi mức giá mà người tiêu dùng phải trả cho một sản phẩm (dịch vụ) thấp hơn giá họ sẵn lòng chi trả. 
• Thặng dư sản xuất (Producer Surplus): là khoản chênh lệch giữa số tiền mà nhà sản xuất sẵn sàng cung cấp cho hàng hóa và số tiền thực tế mà họ nhận được khi thực hiện giao dịch. Thặng dư sản xuất là thước đo phúc lợi của nhà sản xuất.
• Thặng dư thương mại (Trade Surplus): là thước đo kinh tế của cán cân xuất nhập khẩu. Thặng dư thương mại xảy ra khi tổng giá trị xuất khẩu của một quốc gia lớn hơn tổng giá trị nhập khẩu  trong cùng một giai đoạn.
• Thặng dư vốn cổ phần (Capital Surplus): là khoản chênh lệch giữa mệnh giá cổ phiếu với giá thực tế phát hành.

Thặng dư là gì?

Luận Văn 2S hiện đang cung cấp dịch vụ viết tiểu luận thuê uy tín số 1 trên thị trường. Nếu bạn đang gặp khó khăn với bài luận của mình hay bạn không có thời gian để hoàn thành tốt nhất bài luận, hãy liên hệ với chúng tôi để nhận được sự trợ giúp ngay bây giờ nhé!

Khái niệm Giá trị thặng dư (Surplus Value) là gì?

Giá trị thặng dư là gì?

Nội hàm khái niệm giá trị thặng dư được tiếp nhận từ lý luận luận kinh tế trong Học thuyết giá trị thặng dư của Karl Marx có thể gói gọn là: Giá trị thặng dư được tạo ra từ sản xuất. Giá trị thặng dư chính là phần giá trị mới dôi ra ngoài giá trị sức lao động do người công nhân tạo ra. Và nó bị chiếm không trong phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Việc sản sinh và chiếm đoạt giá trị thặng dư là sự phản ánh quy luật kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản. Nhà tư bản phải chi phí vào việc mua tư liệu sản xuất và sức lao động nhằm thu lại được một số tiền dôi ra ngoài số tiền đã chi trong quá trình sản xuất. Số tiền đó chính là giá trị thặng dư.

Xét dưới góc độ thu nhập hiện nay, giá trị thặng dư là một phần của giá trị gia tăng và GDP. Giá trị thặng dư sản xuất trong kỳ = GDP - (thu nhập của người người lao động từ sản xuất + thuế sản xuất + khấu hao tài sản cố định).

Tỷ suất giá trị thặng dư là gì?

Tỷ suất giá trị thặng dư là một tỷ số dưới dạng phần trăm được tính theo các số liệu liên quan đến giá trị thặng dư và và giá trị của tư bản mua sức lao động cần thiết (tư bản khả biến) để tạo ra giá trị thặng dư đó.

Tỷ suất này chỉ rõ trong một ngày lao động, phần thời gian lao động thặng dư mà nhà tư bản chiếm của người công nhân là bao nhiêu phần trăm so với thời gian lao động cần thiết mà họ được hưởng công.

Công thức tính tỷ suất giá trị thặng dư là: m’ = m/v * 100%. 

Trong đó: m’ là tỷ suất giá trị thặng dư, m là giá trị thặng dư và v là tư bản khả biến.

Ngoài ra, còn có một công thức khác là: m’ = t’/t * 100%. 

Trong đó: m’ là tỷ suất giá trị thặng dư, t’ là thời gian lao động thặng dư, t là thời gian lao động cần thiết.

Xem thêm: 

Hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư

Ngày lao động của người công nhân chia 2 phần: thời gian lao động cần thiết và thời gian lao động thặng dư. Và có 2 phương pháp sản xuất giá trị thặng dư cụ thể như sau.

Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối

Là phương pháp tính giá trị thặng dư bằng cách kéo dài thời gian ngày lao động của công nhân trong điều kiện năng suất lao động, thời gian lao động cần thiết và giá trị sức lao động không đổi.

Ví dụ: Ngày lao động là 8 giờ, thời gian lao động cần thiết 4 giờ và thời gian lao động thặng dư là 4 giờ. Mỗi giờ công nhân tạo ra một giá trị mới là 8 đơn vị thì giá trị thặng dư tuyệt đối ở đây sẽ là 32. 

Và tỷ suất giá trị thặng dư là: m’ = 32/32 * 100% = 100%.

Nếu kéo dài ngày lao động thêm 2 giờ nữa với mọi điều kiện khác không đổi thì giá trị thặng dư tuyệt đối tăng lên là 48. Và tỷ suất giá trị thặng dư cũng tăng lên thành: m’ = 48/32 * 100% = 150%.

Tuy nhiên, với phương pháp này thì chủ lao động gặp rất nhiều sự phản đối và đấu tranh của người lao động. Vì nó được cho là “bóc lột” sức lao động của họ. Người lao động không có thời gian cho những hoạt động sinh lý thiết yếu của con người như ăn, ngủ, nghỉ ngơi, giải trí...

Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối

Là phương pháp tính giá trị thặng dư dựa trên việc rút ngắn thời gian lao động cần thiết. Theo đó, người sử dụng lao động sẽ tìm cách để hạ thấp giá trị sức lao động. Từ đó sẽ tăng thời gian lao động thặng dư trong điều kiện ngày lao động và cường độ lao động vẫn không đổi.

Để hạ thấp giá trị sức lao động thì phải giảm giá trị các tư liệu sinh hoạt và dịch vụ cần thiết người công nhân. Muốn vậy phải tăng năng suất lao động xã hội trong các ngành sản xuất tư liệu tiêu dùng và các ngành sản xuất tư liệu sản xuất để có thể trang bị cho ngành sản xuất ra các tư liệu tiêu dùng.

Ví dụ: Ngày lao động là 8 giờ, thời gian lao động cần thiết 4 giờ và thời gian lao động thặng dư là 4 giờ. Nếu giá trị sức lao động giảm đi 1 giờ thì thời gian lao động cần thiết giảm còn 3 giờ và thời gian lao động thặng dư tăng lên thành 5 giờ. Và tỷ suất giá trị thặng dư m’ lúc này từ 100% tăng lên thành 166%.

Trên đây, chúng tôi vừa giới thiệu về khái niệm thặng dư và giá trị thặng dư là gì cũng như các vấn đề liên quan đến giá trị thặng dư. Hy vọng những thông tin này hữu ích với bạn.