Theo Bộ luật tố tụng hình sự 2015, 2 biện pháp bắt người phạm tội quả tang và bắt người đang bị truy nã có những điểm khác biệt và giống nhau thông qua các tiêu chí sau: Show Tiêu chí Bắt người phạm tội quả tang Bắt người đang bị truy nã Căn cứ pháp lý Điều 111 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 Điều 112 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 Chủ thể Đối với người đang thực hiện tội phạm hoặc người sau khi thực hiện tội phạm mà bị phát hiện hoặc bị đuổi bắt Người đang bị truy nã theo Quyết định truy nã của Thủ trưởng Cơ quan điều tra Người có thẩm quyền – Bất kỳ người nào cũng có quyền bắt và giải ngay người bị bắt đến cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất. – Người bắt cũng có quyền tước vũ khí, hung khí của người bị bắt. Trình tự, thủ tục bắt Không quy định trình tự, thủ tục bắt. Vì tính chất tội phạm đặc biệt, cần bắt ngay để ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật khác có thể xảy ra, gây nguy hại cho người dân. Việc cần làm sau khi giữ người, bắt người - Sau khi giữ người trong trường hợp bắt người phạm tội quả tang, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải lấy lời khai ngay và trong thời hạn 12 giờ phải ra quyết định tạm giữ hoặc trả tự do cho người bị bắt. - Sau khi lấy lời khai người bị bắt theo quyết định truy nã thì Cơ quan điều tra nhận người bị bắt phải thông báo ngay cho Cơ quan đã ra quyết định truy nã đến nhận người bị bắt. Sau khi nhận người bị bắt, cơ quan đã ra quyết định truy nã phải ra ngay quyết định đình nã. - Trường hợp người bị bắt có nhiều quyết định truy nã thì Cơ quan điều tra nhận người bị bắt chuyển giao người bị bắt cho cơ quan đã ra quyết định truy nã nơi gần nhất. Lưu ý - Được bắt người vào ban đêm. Trường hợp Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an phát hiện bắt giữ, tiếp nhận người phạm tội quả tang thì thu giữ, tạm giữ vũ khí, hung khí và bảo quản tài liệu, đồ vật có liên quan, lập biên bản bắt giữ người, lấy lời khai ban đầu, bảo vệ hiện trường theo quy định của pháp luật; giải ngay người bị bắt hoặc báo ngay cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền. Thông báo Sau khi giữ người, bắt người, người ra lệnh giữ người, lệnh hoặc quyết định bắt người phải thông báo ngay cho: – Gia đình người bị giữ, bị bắt, – Chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người đó cư trú – Hoặc cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc, học tập. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận người bị giữ, bị bắt, Cơ quan điều tra nhận người bị giữ, bị bắt phải thông báo cho: – Gia đình người bị giữ, bị bắt, – Chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người đó cư trú – Hoặc cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc, học tập. Trường hợp người bị giữ, người bị bắt là công dân nước ngoài thì phải thông báo cho cơ quan ngoại giao của Việt Nam để thông báo cho cơ quan đại diện ngoại giao của nước có công dân bị giữ, bị bắt. Nếu việc thông báo cản trở truy bắt đối tượng khác hoặc cản trở điều tra thì sau khi cản trở đó không còn, người ra lệnh giữ người, lệnh hoặc quyết định bắt người, Cơ quan điều tra nhận người bị giữ, người bị bắt phải thông báo ngay.  (PLO) - Sau một vụ ẩu đả với đám trai làng khác trong đêm hội, em trai tôi và hai người bạn nữa bị công an bắt đưa về đồn ngay trong đêm. Em tôi cho biết việc bắt giữ không hề có lệnh nhưng sau đó bên công an có lập thành biên bản. Xin hỏi công an được phép bắt người khi nào? Có khi nào công an được quyền bắt người mà không cần lệnh hay không? (Chị Hà Thương, 29 tuổi ở Hà Tĩnh) Trả lời: Theo các điều 111, 112, 113 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, những trường hợp công an được phép bắt người bao gồm: - Bắt bị can, bị cáo để tạm giam - Bắt người trong trường hợp khẩn cấp - Bắt người phạm tội quả tang - Bắt người phạm tội đang bị truy nã Cụ thể: bắt bị can, bị cáo để tạm giam là bắt người đã bị khởi tố về hình sự hoặc người đã bị tòa án quyết định đưa ra xét xử để tạm giam phục vụ cho việc điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự. Bắt người trong trường hợp khẩn cấp là bắt người khi người đó đang chuẩn bị thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng hoặc sau khi thực hiện tội phạm người đó bỏ trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ. Bắt người phạm tội quả tang là bắt người khi người đó đang thực hiện tội phạm hoặc ngay sau khi thực hiện tội phạm thì bị phát hiện hoặc bị đuổi bắt. Bắt người phạm tội đang bị truy nã là bắt người phạm tội đang lẩn trốn nếu đã có lệnh truy nã của cơ quan điều tra. Đối với người phạm tội quả tang hoặc đang bị truy nã, không chỉ công an mà người dân cũng có quyền bắt người. Khi bắt, người dân có quyền tước vũ khí, hung khí, giải ngay người bị bắt đến cơ quan công an, viện kiểm sát hoặc uỷ ban nhân dân nơi gần nhất. Bắt người phạm tội quả tang, người đang bị truy nã thì không quy định phải có lệnh. Theo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, chỉ những trường hợp bắt bị can, bị cáo; bắt người trong trường hợp khẩn cấp thì công an phải có lệnh bắt mới được phép bắt người. Lệnh bắt người phải có: ngày, tháng, năm; họ tên, chức vụ người ra lệnh; họ tên, địa chỉ của người bị bắt; lý do bắt; chữ ký của người ra lệnh và có đóng dấu. Khi thực hiện lệnh bắt, người thi hành lệnh phải đọc lệnh, giải thích lệnh, quyền và nghĩa vụ của người bị bắt và phải lập biên bản về việc bắt. Phải có đại diện chính quyền cấp xã hoặc đại diện của cơ quan, tổ chức nơi người bị bắt cư trú hoặc làm việc và người láng giềng chứng kiến. Khác với lệnh bắt bị can, bị cáo, lệnh bắt khẩn cấp không cần có Viện kiểm sát phê chuẩn. Tuy vậy, trong mọi trường hợp, việc bắt khẩn cấp sau đó phải được báo ngay cho Viện kiểm sát bằng văn bản để xét phê chuẩn. Trong thời hạn 12 giờ, Viện kiểm sát phải ra quyết định phê chuẩn hoặc quyết định không phê chuẩn. Nếu Viện kiểm sát quyết định không phê chuẩn thì người đã ra lệnh bắt phải trả tự do ngay cho người bị bắt. Việc bắt người không được thực hiện vào ban đêm, trừ trường hợp bắt khẩn cấp, phạm tội quả tang hoặc bắt người đang bị truy nã. Theo quy định tại các điều 114, 115 của Bộ Luật Tố tụng hình sự, người thi hành lệnh bắt trong mọi trường hợp đều phải lập biên bản. Biên bản phải ghi rõ ngày, giờ, tháng, năm, địa điểm bắt, nơi lập biên bản; những việc đã làm, tình hình diễn biến trong khi thi hành lệnh bắt, những đồ vật, tài liệu bị tạm giữ và những khiếu nại của người bị bắt. Biên bản phải được đọc cho người bị bắt và những người chứng kiến nghe. Người bị bắt, người thi hành lệnh bắt và người chứng kiến phải cùng ký tên vào biên bản, nếu ai có ý kiến khác hoặc không đồng ý với nội dung biên bản thì có quyền ghi vào biên bản và ký tên. Đối chiếu theo các quy định trên thấy rằng, việc em trai chị bị bắt giữ thuộc trường hợp phạm tội quả tang nên không có lệnh bắt mà chỉ được lập biên bản là đúng pháp luật. Có khi nào pháp luật cho phép bắt người không?Các trường hợp bắt người gồm bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, bắt người phạm tội quả tang, bắt người đang bị truy nã, bắt bị can, bị cáo để tạm giam, bắt người bị yêu cầu dẫn độ. Theo quy định của pháp luật khi một người nào đó đang thực hiện tội phạm hoặc ngay sau khi thực hiện tội phạm thị?- Người bị bắt ngay sau khi thực hiện tội phạm thì bị phát hiện; - Người phạm tội đang thực hiện tội phạm hoặc ngay sau khi thực hiện tội phạm thì bị đuổi bắt. Pháp luật hình sự quy định bất kỳ người nào cũng có quyền bắt và giải ngay người bị bắt đến cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất. Tạm giữ người là gì?Tạm giữ là biện pháp ngăn chặn áp dụng đối với người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp hoặc phạm tội quả tang để cách li họ với xã hội trong một thời gian cần thiết nhằm ngăn chặn người đó tiếp tục phạm tội, cản trở điểu tra và xác định sự liên quan của người này đối với tội phạm. Biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự là gì?Biện pháp ngăn chặn là biện pháp cưỡng chế trong tố tụng hình sự được áp dụng đối với bị can, bị cáo, người bị truy nã hoặc đối với những người chưa bị khởi tố (trong trường hợp khẩn cấp hoặc phạm tội quả tang) nhằm ngăn chặn hành vi nguy hiểm cho xã hội của họ, ngăn ngừa họ tiếp tục phạm tội, trốn tránh pháp luật hoặc ... |
