Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm

Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm
- Trong phản ánh "gây bão" của vị cựu phụ huynh Trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội) vừa qua có nói tới các hình thức kỷ luật mà giáo viên áp dụng với học sinh vi phạm. Các giáo viên trường khác xử lý những lỗi "kinh điển" của học sinh như nói chuyện trong giờ, không làm bài tập...như thế nào?

>> Giáo viên Trường Lương Thế Vinh bị phản ánh "có lối giáo dục hà khắc"

Chép bài, đứng bục giảng, đuổi ra khỏi lớp…

Anh Vương Tuấn, một giáo viên cấp 3 ở Nghệ An, cho biết trong nhiều năm đi dạy, anh đã dùng nhiều biện pháp để rèn luyện học sinh, bao gồm cả biện pháp nhẹ và biện pháp mạnh. 

Với những lỗi như nói chuyện trong lớp, anh sẽ nhắc nhở. Khi học sinh tiếp tục tái phạp nhiều lần, anh ghi vào sổ đầu bài, báo giáo viên chủ nhiệm phạt học sinh. 

Riêng với lỗi không làm bài tập, không học bài về nhà, anh cũng nhắc nhở. Nếu tái phạm, học sinh bị phạt bằng việc làm thêm bài tập về nhà và sau đó kiểm tra riêng học sinh vi phạm. 

Cũng có lần, anh thẳng tay “phết” cho học sinh một điểm 0 vào sổ điểm, dù sau đó cho khắc phục và chữa thành điểm 6. 

“Một lần, trong giờ mà học trò quá ồn ào, đó là những em cá biệt nên khi tôi nhắc nhở thì em chống đối. Tôi yêu cầu em lên góc bảng đứng. Nhưng lên trên đứng rồi em vẫn lại trêu các bạn ở dưới lớp. Tôi đã cho em một “bạt tai” và đuổi ra khỏi lớp” - anh Tuấn kể.

Theo anh Tuấn, sau đó, anh cảm thấy hối hận nên đã tới nhà học trò để nói chuyện tìm sự thông cảm. Rất may, gia đình và em đều hiểu nên không có ý kiến gì thêm. Từ đó trở đi, học trò này đã rất nghiêm túc chấp hành nội quy, nên anh không còn phải nhắc nhở lần nào nữa.

Cô Trần Diệu Hương, giáo viên ở Quận Thủ Đức (TP.HCM), tự nhận mình là người nghiêm khắc nên đầu năm học, được phân công dạy lớp nào cô cũng đưa ra những quy định riêng cho học sinh lớp đó. Sau đó, cô và cả lớp sẽ thỏa thuận với xem hình phạt như vậy có thích hợp, học trò có phục không. Nếu được học trò cho là thích hợp và “thông qua” thì áp dụng. 

Thông thường là các hình phạt là chép bài, làm bản kiểm điểm, ghi sổ đầu bài, báo giáo viên chủ nhiệm, đứng lớp, đuổi ra khỏi lớp. 

Cô Hương cho biết đã nhiều lần yêu cầu học sinh lên bảng đứng hết cả tiết học vì làm mất trật tự.

“Khi gọi lên, tôi hỏi "em biết mình sai ở đâu chưa?", nhưng em này không nói. Tôi yêu cầu em đứng ở góc bảng nhìn xuống cả lớp, hết tiết học mới cho về chỗ” - cô Hương nói.

Tìm hiểu nguyên nhân kỹ lưỡng

Cô Thu Nguyệt, giáo viên dạy Hóa ở Quận 11 (TP.HCM), đưa ra quan điểm tùy từng đối tượng học sinh mà áp dụng hình phạt, vì không phải học sinh nào cũng có tính cách giống nhau. 

Cô Nguyệt cho rằng có học sinh thích nhẹ nhàng, chỉ nhắc nhở một lần các em sẽ sửa, nhưng với học sinh cá tính mạnh thì giáo viên cũng cất công hơn.

“Đối với những học sinh mới vi phạm lần đầu, tôi sẽ nhắc nhở để các em không tái diễn lần thứ hai. 

Với những em nhiều lần không làm bài tập về nhà hoặc không học bài thì tôi sẽ cho điểm thấp, nhưng vẫn dành cơ hội để các em sửa chữa. 

Với những em nhắc nhở nhiều lần không được, thì phải phạt bằng cách ghi vào sổ đầu bài. Cũng có trường hợp tôi mời phụ huynh lên làm việc” - cô Nguyệt cho biết.

Anh Đăng Du, giáo viên Trường THPT Lê Quý Đôn  (Quận 3 TP.HCM), hình thức phạt anh thường áp dụng đối với học trò không học bài là bắt chép bài nhiều lần, vì mục tiêu cho hình phạt là giải quyết vấn đề còn thiếu của các em: 

"Chép bài nhiều lần để các em hiểu và học thuộc bài". 

Đối với những học trò nói chuyện, mất trật tự trong lớp lần đầu, anh sẽ nhắc nhở để học trò im lặng. Vẫn tái diễn, anh yêu cầu đứng lên và hỏi lý do. Nếu học sinh có lý do chính đáng thì cho ngồi xuống học tiếp, nếu không sẽ yêu cầu ra khỏi lớp để không làm ảnh hướng tới các bạn khác.

“Bất kỳ vi phạm nào của các em cũng có lý do riêng, nên giáo viên phải tìm hiểu vì sao học sinh phạm lỗi để giải quyết” - anh Du nêu quan điểm.

Cô Nguyễn Thúy, giáo viên Trường THCS Trần Văn Ơn (Quận 1, TP.HCM) nhận xét việc nói chuyện trong giờ học, không làm bài tập, mất trật tự là lỗi thường xuyên học trò mắc phải. Vì vậy, khi học sinh vi phạm, cô gặp riêng để hỏi lý do, sau đó sẽ phân tích nguyên nhân cho các em hiểu.

“Vì dụ học sinh đi học muộn tôi sẽ hỏi vì sao con đi muộn. Nếu con nói vì mẹ chở con đi muộn thì tôi sẽ nhắc bé về nói với mẹ chở con đi sớm hơn, vì mẹ chở muộn thì con bị muộn học, con muộn học sẽ ảnh hướng tới cá nhân con và tới cả lớp. Cả cô cũng bị nhà trường phạt nữa. 

Riêng những học sinh vi phạm 2-3 lỗi/tuần, tôi yêu cầu các em viết bản kiểm điểm có chữ ký của phụ huynh, với mục đích thông báo cho phụ huynh biết. Nếu học sinh không tiến bộ và vẫn vi phạm, tôi sẽ gọi điện thông báo trực tiếp cho phụ huynh”. 

“Trong bất kỳ trường hợp nào, giáo viên cũng phải tìm hiểu nguyên nhân và khéo léo xử lý, để học sinh tự nhận ra lỗi của mình và thay đổi. Không phải ép là các em theo được ngay, và nhất là không được làm các em tổn thương” - cô Thúy nói.

Điều 42. Khen thưởng và kỷ luật

1. Học sinh có thành tích trong học tập và rèn luyện được nhà trường và các cấp quản lý giáo dục khen thưởng bằng các hình thức sau đây:

a) Khen trước lớp, trước trường;

b) Khen thưởng cho học sinh tiên tiến, học sinh giỏi;

c) Cấp giấy chứng nhận, giấy khen, bằng khen, nếu đạt thành tích trong các kỳ thi, hội thi theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo;

d) Các hình thức khen thưởng khác.

2. Học sinh vi phạm khuyết điểm trong quá trình học tập, rèn luyện có thể được khuyên răn hoặc xử lý kỉ luật theo các hình thức sau đây:

a) Phê bình trước lớp, trước trường;

b) Khiển trách và thông báo với gia đình;

c) Cảnh cáo ghi học bạ;

d) Buộc thôi học có thời hạn.

(Trích Thông tư 11/2011 của Bộ GD-ĐT về Ban hành điều lệ Trường THCS, Trường THPT và Trường THPT có nhiều cấp học)

Tuệ Minh

Cách phạt học sinh mất trật tự trong giờ học là điều mà hầu hết những ai làm nghề giáo đều phải quan tâm và tìm hiểu. Bởi lẽ, nếu sử dụng sai cách phạt, ều vấn đề việc phản tác dụng rất có thể xảy ra và khiến vấn đề trở nên nên nghiêm trọng hơn nhiều. Do đó, là một giáo viên, bạn cần phải biết cách phạt học sinh mất trật tự trong giờ học một cách khoa học, hiệu quả và mang lại sự tích cực cho từng đối tượng. 

Trước khi đến với những cách phạt học sinh gây mất trật tự trong giờ học, bạn cần hiểu được nguyên nhân dẫn đến việc học sinh làm những hành động khó trị như vậy. 

Thông thường, việc gây mất trật tự trong giờ học của học sinh xuất phát từ một số nguyên nhân sau đâu:

  • Học sinh vốn dĩ là một người tăng động, hoạt bát quá mức, không chịu ngồi yên một chỗ. 
  • Học sinh có các vấn đề trong cách giáo dục hay các mối quan hệ với gia đình. 
  • Học sinh vẫn chưa ý thức được hành vi mà mình đang là nghiêm trọng như thế nào. 
  • Học sinh thật sự lười biếng và không muốn đến lớp. 
  • Tâm lý học sinh không được ổn định do nhiều nguyên nhân khác nhau. 
Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm
Học sinh phá trong giờ học gây ảnh hưởng đến chất lượng học tập cũng như giảng dạy

>>> Xem thêm: Kỹ năng sống cho trẻ mầm non – Giúp bé phát triển toàn diện

Dù đến từ bất cứ nguyên nhân nào, nhưng nhìn chung, tất cả các đối tượng gây mất trật tự đồi có tâm lý giống nhau. 

“Ngông” là từ ngữ thể hiện điều này. Những đối tượng này thường ra vẻ “ta đây” và thích thể hiện sự ngông cuồng, không sợ trời, không sợ đất và không sợ giáo viên cho bạn bè thấy. Đối với họ, điều này sẽ khiến bạn bè ngưỡng mộ mình, sợ mình và mình có thể làm gì cũng được. 

Việc gây mất trật tự có thể là hành động học sinh đang cần một sự quan tâm và chăm sóc từ ai đó. Có thể do ba mẹ quá bận bịu việc làm ăn, không quan tâm đến con cái. Để thu hút sự chú ý về mình, nhiều bạn đã thể hiện những mặt xấu nhưng việc gây mất trật tự trong giờ học. Từ đó, giáo viên sẽ liên hệ với bố mẹ… 

Đây là tâm lý rất thường thấy của nhiều bạn học sinh hiện nay. 

Dù gây mất trật tự trong giờ học như thế nào. Thì sâu thẳm bên trong, học sinh cũng chỉ là những đứa trẻ mà thôi. Do đó, ngoài mặt tỏ ra cứng cỏi, không sợ bất cứ gì. Nhưng thực chất bên trong vẫn là người có nhiều tâm sự và suy tư. Những người cần sự an ủi mỗi khi buồn, cần người chia sẻ mỗi khi vui. 

Ngoài ra, tâm lý của một số đối tượng gây mất trật tự còn là sự “bất cần với việc học” “coi việc học thật sự không cần thiết”. Đối với nhiều người, họ nghĩ học không quan trọng và không có ý nghĩa gì khi bản thân mình không thể học và không thích học. Việc họ gây mất trật tự là biểu hiện của việc thể hiện ý kiến và suy nghĩ của mình. 

Có thể nói, tất cả hành vi của học sinh đều xuất phát từ suy nghĩ của họ. Do đó, nếu muốn cải tạo và khuyên năng học sinh của bạn, giáo viên nên tác động từ suy nghĩ và tư tưởng và đưa ra cho mình những cách phạt học sinh gây mất trật tự một cách tích cực, vui vẻ. Điều này sẽ khiến học sinh hiểu rõ và nhận ra giá trị cuộc sống. 

Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm
Nếu không có phương pháp đúng, tình trạng mất trật tự càng trở nên nghiêm trọng hơn

Không ít giáo viên hiện nay đang sử dụng những hình phạt mang tính “trừng phạt” khi học sinh mắc lỗi sai và ảnh hưởng đến lớn hợp. Những hình phạt này mang tính truyền thống và cứng nhắc như: phạt đòn roi, phạt viết kiểm điểm và tự kiểm điểm trước lớp, trước toàn trường, nêu tên trên chào cờ, bỏ rơi, không quan tâm hay làm cho xấu hổ… nhằm mục đích khiến học sinh biết hậu quả của việc làm sai. 

Tuy nhiên, những hình phạt này lại gây ra hệ lụy nghiêm trọng: Học sinh mất đi sự tự tin vốn có, ý thức học tập và đạo đức ngày càng giảm, ghét việc học, ghét giáo viên và ghét nhà trường. Những hình phạt này vô tình để lại một vết sẹo trong tâm hồn của học sinh, khiến các em cảm thấy mình là kẻ thù của tất cả mọi người. 

Từ đó, thái độ sẽ ngày càng tệ hơn, hành động sẽ quá đáng hơn rất nhiều. 

Thay vì giáo dục bằng đòn roi, tại sao chúng ta không áp dụng những hình phạt mang tính tích cực và có giá trị hơn. Những hình phạt thiết thực và hữu ích trong cuộc sống sẽ giúp nhiều bạn nhìn nhận vấn đề tốt hơn. 

Dưới đây, Seoul Academy sẽ chia sẻ đến bạn một số cách phạt học sinh gây mất trật tự trong giờ học hiệu quả. Hình phạt chỉ thực hiện khi các bạn học sinh không nghe lời sau những lời nhắc nhở của giáo viên. 

“Học thầy không tày học bạn”, do đó, đôi lúc học sinh không vâng lời cô giáo. Nhưng lại nghe lời bạn bè. 

Nếu lớp có quá nhiều đối tượng học sinh gây mất trật tự trong giờ học. Giáo viên hãy chia lớp ra thành các nhóm học tập nhỏ. Mỗi nhóm sẽ có sẵn 100 điểm. Số điểm sẽ được cộng thêm nếu nhóm có những hoạt động tích cực. Và ngược lại, nếu nhóm/ hay cá nhân trong nhóm có những hoạt động ảnh hưởng đến lớp, ảnh hưởng đến các nhóm khác. Số điểm sẽ bị trừ dần. 

Đối với những nhóm có thành tích thấp nhất, bạn hãy phạt cả nhóm bằng những hình phạt như: Dọn vệ sinh lớp, dọn vệ sinh sân trường, nhà vệ sinh trường hay có thể buộc nhóm đó có một tiết mục văn nghệ vào ngày thứ 2 đầu tuần trước trường… 

Học sinh cá biệt có thể không nghe theo lời giáo viên. Nhưng chắc chắn họ sẽ không thể vì mình mà làm ảnh hưởng đến bạn bè, vì mình mà bạn bè sẽ phải chịu phạt trong khi họ đã cố gắng rất nhiều đúng không nào. Điều này ai ai cũng sẽ cảm thấy áy náy dù mình ngông cuồng đến mức nào. 

Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm
1 bạn vi phạm, cả nhóm đều phải chịu phạt là cách phạt học sinh mất trật tự trong giờ học

>>> Xem thêm: Cách dạy con của người Nhật có gì đặc biệt mà bạn cần học hỏi?

Với trước đây, chúng ta thường có những hình phạt như đứng trước trường tự kiểm điểm bản thân hay nên tên cảnh cáo trước trường. Thường những hành động phạt này sẽ khiến người “bị phạt” nghĩ mình là người xấu. Và thậm chí nhiều em không phục với cách xử lý này. Đôi lúc nhiều em học sinh còn nghĩ đây là hình phạt không có tình thương. 

Thay vào đó, hãy phạt các em tham gia vào những hoạt động nhóm và phạt thực hiện những việc mà các em chưa được làm trước đó. 

Cụ thể, việc gây mất trật tự không phải là hành vi quá lớn. Là giáo viên, bạn có thể tổ chức ra các hình phạt “đáng yêu” và mang tính cộng đồng. Như:

  • Trồng cây xanh trong khu vực trường. 
  • Dọn vệ sinh toàn trường trong 1 tuần. 
  • Tham gia tiết mục văn nghệ của lớp. 
  • Đọc 1 cuốn sách trong vòng 1 tuần. 
  • Thêm bài tập về nhà. 
  • Tổ chức các buổi thiện nguyện và yêu cầu người bị phạt phải thực hiện trao quà. 
  • Giúp đỡ các bạn gặp hoàn cảnh khó khăn bằng nhiều hình thức khác nhau. 
  • Thiết kế chương trình sinh hoạt cuối tuần. 
  • Học thuộc bài và giảng bài lại cho cả lớp.

Những hành động thiết thực này, có thể lúc đầu các em sẽ không hiểu. Nhưng dần dần, ý thức làm việc tốt sẽ được thấm sâu vào người của các học sinh cá biệt. Ai Ai trong mình cũng có một phần mềm mỏng. Chẳng qua là chúng ta chưa chạm tới nó mà thôi. 

Vì vậy, hãy thông qua những hình phạt đáng yêu như trên. Bạn sẽ hiểu và tiến gần hơn đến tâm hồn của các “đứa trẻ” lớp mình đấy. 

Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm
Hình phạt trồng cây xanh

Cụ thể, nếu học sinh nhất quyết quá bướng bỉnh và không nghe lời cô giáo. Bạn hãy loại bỏ những đặc quyền của học sinh (nhất định phải bàn bạc trước với phụ huynh). Ví dụ như không cho tham gia vào chuyến dã ngoại của lớp, không cho tham gia hoạt động sinh hoạt của lớp, trong giờ ra chơi phải đến phòng của giáo viên (điều này nhằm quản giáo và cắt thời gian ra chơi của học sinh)….

Khi trẻ không được những đặc quyền như các bạn, trẻ sẽ tự động thấy mình sai ở đâu. Tại sao các bạn lại được tham gia mà mình lại không được… từ đó, học sinh sẽ nhận thức được việc mình gây mất trật tự là đúng hay sai. 

Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm
Trẻ đến phòng giáo viên để học thay vì ra chơi

Điều này có nhiều giáo viên đã làm. Một phần hiệu quả, nhưng một phần lại không hiệu quả tùy theo đối tượng bướng bỉnh. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể loại bỏ cách phạt học sinh mất trật tự trong giờ học này. 

Việc nói chuyện sẽ giúp giáo viên hiểu rõ hành động của học sinh xuất phát từ đâu, học sinh đang suy nghĩ gì. Từ đó có những biện pháp hiệu quả hơn. Không những vậy, sau khi được thổ lộ và tâm sự với giáo viên, nhiều bạn học sinh sẽ nhận ra nhiều điều ý nghĩa và thay đổi suy nghĩ, hành động của mình. 

Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm
Nghiêm túc nói chuyện với học sinh của mình là cách phạt học sinh mất trật tự trong giờ học

Đây là biện pháp mạnh dành cho những đối tượng học sinh “hết cách giải quyết” và gây mất trật tự trong thời gian dài dù đã nhận các thể loại hình phạt. Phương pháp này thường hiệu quả. Tuy nhiên, điều này không nhằm mục đích phạt học sinh và yêu cầu gia đình có biện pháp mạnh hơn để răng đe con cháu. Hãy nói chuyện và bày tỏ quan điểm của mình với gia đình học sinh, mong gia đình có thể hợp tác, cải thiện học sinh một cách tích cực và quan tâm đến con em mình nhiều hơn. 

Sau những hình phạt khoa học và tích cực. Cá nhân giáo viên cũng nên biết cách quản lý lớp học của mình một cách chuyên nghiệp. Hạn chế tối đa  những hành vi gây mất trật tự của học sinh. Bạn có thể tham khảo một số cách quản lý sau:

Đặt ra những nội quy mà học sinh nào cũng hiểu: Bản thân giáo viên phải có nguyên tắc và thực hiện trên nguyên tắc mà mình đã đưa ra trước lớn. Đồng thời giúp học sinh hiểu được điều gì được làm và điều gì không nên làm. 

Cần nghiêm khắc thực hiện đúng những quy định của mình. Học sinh làm tốt thì khen thưởng, tuyên dương. Nhưng học sinh vi phạm sẽ phải chịu phạt. 

Thường học sinh rất thích tham gia các lớp học có giáo viên vui vẻ và phương pháp dạy thú vị. Do đó, hãy cố gắng bắt đầu tiết học của mình một cách vui vẻ và nâng cao tinh thần học cho học sinh của mình. Điều này sẽ khiến học sinh hứng thú hơn trong giờ học. 

Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm
Động viên và khen ngợi khi học sinh làm đúng

>>> Xem thêm: Những phương pháp dạy trẻ tập trung học bài hiệu quả

Hãy luôn nhất quán việc nội dung mà mình đưa ra. Hãy xử phạt và tuyên dương đầy đủ, công bằng đối với tất cả học sinh trong lớp. Tuyệt đối không bỏ qua một hành động gây mất trật ưu hay thiếu thái độ trong lớp học của một bạn học sinh. Sau đó lại phạt một học sinh khác với thái độ tương tự. Điều này khiến học sinh nhận ra sự không công bằng và mất đi kính trọng đối với bạn bè. 

Nhiều giáo viên thường có cái nhìn không tốt về những học sinh gây mất trật tự cũng như thiên vị đối với các học sinh giỏi, chăm, ngoan. Tuy nhiên, hành động này càng khiến các học sinh cá biệt cảm thấy mình thật dư thừa. 

Thay vì như vậy, hãy luôn tôn trọng, tốt khen, xấu chê và xử lý công bằng, văn minh. 

Ví dụ: Trong lớp học sinh gây mất trật tự và học sinh giỏi gây gỗ nhau. Đừng bao giờ đổ lỗi cho học sinh thường gây mất trật tự và chắc chắn rằng học sinh giỏi không làm gì sai. Hãy tìm hiểu cụ thể sự việc trước khi đưa ra phán xét. Hãy để các bạn học sinh hay mất trật tự thấy được họ không phải cá biệt, và giáo viên là một người công bằng, phân minh.

Trong lúc giảng bài, nếu có một học sinh cố ý gây mất trật tự, thay vì nóng giận, hãy cố gắng thay đổi tình thế một cách hài hước và giải tỏa sự căng thẳng. 

Sự hài hước có thể khiến hành động của học sinh trở nên dịu dàng hơn, học sinh vâng lời hơn và thoải mái hơn trong giờ học của bạn. 

Kinh nghiệm xử lý học sinh vi phạm
Tạo ra lớp học thú vị

Có thể ví giáo viên là những nghệ sĩ và cách dạy học sinh là một nghệ thuật. Nếu bạn không biết cách phạt học sinh mất trật tự trong giờ học hay các học sinh cá biệt, vấn đề ở học sinh càng trở nên nghiêm trọng hơn rất nhiều. Nên nhớ rằng, học sinh là những tâm hồn bé nhỏ, đừng quá cứng nhắc trong cách dạy dỗ, đừng lạnh lùng với học sinh hay bỏ rơi và cho học sinh cảm thấy sự không quan tâm từ bạn. Hãy nghiêm khắc nhưng vừa cứng, vừa mềm để học sinh cảm nhận được vấn đề khi làm sai và được tôn trọng khi làm đúng. 

Ngoài ra, giáo viên của thể hợp tác và trao đổi với phụ huynh để có những biện pháp tốt hơn, cải thiện suy nghĩ cũng như tính cách của trẻ. 

Hy vọng với những chia sẻ về cách phạt học sinh mất trật tự trong giờ học ở trên, bạn đã bỏ túi cho mình phương pháp dạy tích cực và sáng tạo hơn. Chúc tất cả áp dụng thành công và cải thiện được tính cách học sinh của mình. Trên đây là bài viết chia sẻ của Seoul Academy – Trường đào tạo thẩm mỹ hàng đầu Việt Nam.