Có thai mà tiêm thuốc tránh thai có sao không

Với thuốc tiêm, việc chuẩn bị mang thai hàng tháng trong cơ thể phụ nữ không xảy ra. Không có sự phóng thích của noãn hoặc sự dày lên của nội mạc tử cung. Chu kỳ kinh nguyệt dần dần dừng lại sau khi ra máu bất thường trong một thời gian.

1. Thuốc tránh thai dạng tiêm (DMPA) là gì?

Thuốc tránh thai dạng tiêm (DMPA) là một phương pháp tránh thai chỉ chứa progesteron, thuốc có thể được tiêm dưới da hoặc tiêm bắp (thường là mông hoặc bắp tay). Nó ngăn cản quá trình mang thai bằng cách giải phóng từ từ hormon progesteron nhân tạo vào cơ thể. Mỗi liều thuốc tránh thai dạng tiêm có tác dụng trong ba tháng, hết ba tháng cần tiêm một liều mới. 

Cơ chế thuốc tránh thai dạng tiêm (DMPA) cũng giống như các thuốc tránh thai chỉ chứa progestin khác (thuốc uống tráanh thai hàng ngày chỉ chứa progestin, que cấy tránh thai, vòng tránh thai nội tiết Mirena) đều là ngăn không cho rụng trứng và làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung ngăn chặn tinh trùng xâm nhập.

2. Ưu điểm và nhược điểm của thuốc tránh thai dạng tiêm (DMPA)

Ưu điểm:

- Thuốc tránh thai dạng tiêm (DMPA) hiệu quả cao, tỉ lệ tránh thai đạt trên 99%.

- Không cần sử dụng hàng ngày như thuốc uống, tiêm một lần có tác dụng trong 3 tháng. 

- Giảm số lượng máu kinh, giảm đau bụng kinh và giảm căng thẳng trước kì kinh nguyệt.

- Giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.

- Có thể sử dụng trong các trường hợp không thể dùng thuốc ngừa thai có estrogen như nhức đầu migrain liên quan với estrogen, đang dùng thuốc chống co giật, thiếu máu hồng cầu liềm (Sicle cell anemia), lớn tuổi và có hút thuốc lá…

Nhược điểm:

- Buồn nôn, nôn, đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi.

- Sạm da, rụng tóc, tăng cân, đau vú

- Không phòng được các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), cần dùng thêm bao cao su.

- Rối loạn kinh nguyệt, vô kinh.

Gọi đến tổng đài 1900638367 hoặc tải ứng dụng ISOFHCARE để đăng ký khám bệnh ưu tiên tại các bệnh viện tuyến trung ương Hà Nội.

3. Sau khi tiêm thuốc tránh thai không có kinh nguyệt có phải bị vô sinh không?

Sử dụng thuốc tiêm có thể dẫn đến không có kinh nguyệt (vô kinh) vì: Bình thường mỗi tháng, cơ thể người phụ nữ chuẩn bị cho quá trình thụ thai sẽ sản xuất một lượng hormon estrogen và progesteron vừa đủ, làm cho nội mạc tử cung trở nên dày và mềm. Nếu trứng không thụ tinh trong tháng đó, lớp nội mạc tử cung sẽ bong và tống ra ngoài dưới dạng máu kinh.

Với thuốc tiêm, việc chuẩn bị mang thai hàng tháng trong cơ thể phụ nữ không xảy ra. Không có sự phóng thích của noãn hoặc sự dày lên của nội mạc tử cung. Chu kỳ kinh nguyệt dần dần dừng lại sau khi ra máu bất thường trong một thời gian. Khi người phụ nữ ngừng sử dụng thuốc tránh thai dạng tiêm, cơ thể bắt đầu chuẩn bị cho quá trình thụ thai và máu kinh lại tiếp tục trở lại.

Thuốc tiêm không dẫn đến vô sinh. Sau khi ngừng sử dụng thuốc tránh thai dạng tiêm, người phụ nữ có thể mang thai. Thời kỳ mang thai thường xảy ra từ 7-10 tháng kể từ lần tiêm cuối cùng.

4. Đối tượng sử dụng được thuốc tránh thai dạng tiêm (DMPA)

Đây là một phương pháp tránh thai an toàn để duy trì khoảng cách giữa các lần mang thai nên hầu hết phụ nữ trong độ tuổi sinh sản đều sử dụng được, trừ trường hợp mắc các bệnh lý nội khoa, đang sự dụng thuốc một số loại thuốc kháng virus…không nên sử dụng. Nếu bạn đang có vấn đề gì sức khỏe mà muốn sử dụng phương pháp tránh thai này, bạn cần tham vấn bác sĩ điều trị để xem xét và quyết định bạn có phù hợp với thuốc tránh thai dạng tiêm không.

Thuốc tránh thai dạng tiêm (DMPA) cũng có thể được sử dụng cho phụ nữ đang cho con bú (sau sinh 6 tuần) vì nó không ảnh hưởng đến số lượng, chất lượng sữa mẹ. 

5. Thời điểm tốt nhất để bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai dạng tiêm (DMPA)

Tốt nhất tiêm liều đầu tiên thuốc tránh thai ( DMPA) trong vòng 5 ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt hoặc ngay sau phá thai, sẩy thai hoặc bất cứ lúc nào trong vòng 21 ngày hậu sản mà không cho con bú. 

Cũng có thể bắt đầu ở bất cứ thời điểm nào nếu biết chắc là không có thai nhưng cần sử dụng thêm biện pháp tránh thai hỗ trợ trong 7 ngày kế tiếp. Sau 3 tháng tiêm nhắc lại mũi tiếp theo.

So với các biện pháp tránh thai khác, thuốc tránh thai dạng tiêm (DMPA) hiệu quả cao, có giá cả phải chăng, khoảng 200.000VNĐ một lần tiêm, tùy từng cơ sơ y tế có sự giao động giá khác nhưng chênh lệch không nhiều. Bạn có thể cân nhắc sử dụng biện pháp tránh thai này.

Cẩm nang ISOFHCARE cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!

Tham vấn y khoa:

BS.Dương Thị Hạnh

Chuyên Khoa Đa Khoa,Chuyên khoa Phụ khoa,Chuyên khoa Ngoại sản,Chuyên khoa Phụ sản,Chuyên khoa Phụ Sản - KHHGĐ

Thuốc tiêm tránh thai được nghiên cứu từ thập niên 60, bán rộng rãi đầu thập niên 70 đến đầu thế kỷ này đã có khoảng 100 triệu phụ nữ ở 90 nước dùng. Người dùng cần hiểu về phương pháp này trước khi quyết định việc có sử dụng hay không.

Có hai nhóm thuố tiêm tránh thai:

• Nhóm thứ nhất thành phần có progestin, estrogen;
• Nhóm thuốc tiêm tránh thai thứ hai chỉ có progestin. Trong nhóm thứ hai có loại DMPA (Depot Medroxy Progesteron Acetat) và NETEN (Norethidone Enanthat). Loại DMPA hiện được phép và khuyến khích dùng tại nước ta từ 1990 đến nay đã triển khai ở hầu hết tỉnh thành.

Ưu thế của thuốc tiêm tránh thai DMPA

• DMPA ức chế rụng trứng 100% đồng thời ức chế tiết chất nhầy ở cổ tử cung rất mạnh làm cho tinh trùng không thâm nhập được vào buồng tử cung nên có hiệu quả tránh thai cao (99,6%).
• DMPA dùng liều cao (150mg/lần) sẽ hấp thu chậm, có hiệu lực kéo dài nên chỉ dùng 1 lần có thể tránh thai trong 3 tháng, giống như đình sản tạm thời.
• DMPA không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, muốn có thai lại chỉ cần ngừng thuốc vài tháng.
• DMPA duy trì, làm tăng sự tiết sữa, có tiết vào sữa với lượng rất nhỏ (0,02 – 0,08 µg/kg/ngày). Trẻ bú sữa mẹ có tiêm DMPA sẽ có chiều cao cân nặng, trí tuệ phát triển bình thường. Thích hợp với người cho con bú.
• DMPA gây rối loạn kinh nguyệt, mất kinh, rong kinh, rong huyết nên không dùng cho người bị rối loạn kinh nguyệt hoặc chảy máu bất thường không rõ nguyên nhân.
• DMPA không gây ra rối loạn về mạch, huyết áp, không ảnh hưởng đến việc sản xuất steroid và miễn dịch, không gây phù, không làm phát triển u xơ tử cung nên có thể dùng cho người u xơ tử cung. DMPA có thể dùng cho người có bệnh van tim chưa có biến chứng song không dùng cho người bị bệnh tim nặng như: nhồi máu cơ tim, viêm tắc tĩnh mạch.

Sử dụng thuốc tiêm tránh thai là biện pháp có nhiều ưu điểm

• Chưa đủ 16 tuổi;
• Có thai hoặc nghi có thai. Nếu nghi thì phải kiểm tra chắc chắn không có thai mới được dùng;
• Đang bị ung thư vú hoặc ung thư vú đã khỏi;
• Có u ở vú chưa xác định được (kể cả u lành nhưng chưa chữa khỏi);
• Có ung thư buồng trứng;
• Có xuất huyết bất thường;
• Có các bệnh nội tiết;
• Có và đang dùng thuốc chữa động kinh (kể cả trường hợp có cơn co giật chưa xác định);
• Bị và đang dùng thuốc chữa lao;
• Đang bị bệnh tim mạch (thiếu máu cục bộ), tăng huyết áp;
• Bị trầm cảm, nhức đầu do các nguyên nhân khác nhau (như thiên đầu thống);
• Bị bệnh gan mật (kể cả vàng mắt vàng da chưa xác định được);
• Bị các bệnh làm suy giảm miễn dịch (như nhiễm HIV);
• Bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục;
• Đã từng bị tác dụng phụ của thuốc tránh thai;

Có thai hoặc nghi ngờ có thai tuyệt đối không dùng thuốc tiêm tránh thai

Mất kinh khi tiêm thuốc tránh thai

• Khi dùng DMPA chỉ chứa progestin thì lượng progestin sẽ cao hơn estrogen so với tỷ lệ lúc bình thường, nên niêm mạc tử cung không phát triển mạnh dày ra và bị bong, chảy máu như lúc hành kinh thông thường, gọi là hiện tượng mất kinh.
• Khoảng 60% người dùng bị hiện tượng này (nếu tính cả những người chỉ bị vài lần trong năm).
• Hiện tượng này không có hại gì cho sức khỏe hay sinh sản về sau, nên vẫn tiếp tục dùng DMPA.
• DMPA có hiệu quả tới 96,6% nên hiện tượng này thường không phải là dấu hiệu có thai, tuy nhiên để chắc chắn, cần kiểm tra.
• Nếu có thai (có thể có thai trước khi dùng DMPA mà không biết, hay do dùng DMPA mà không có hiệu quả, tuy rất hiếm) thì có thể giữ lại thai hay phá thai. Trong trường hợp muốn giữ thai thì ngừng dùng DMPA và theo dõi như thai bình thường vì DMPA dùng trước đó không có hại cho thai.

Rong kinh khi tiêm thuốc tránh thai

• Khi dùng DMPA cũng có thể bị rong kinh, rong huyết, băng kinh.
• Rong kinh là kinh kéo dài (7 – 8 ngày) lượng máu ra bằng hay nhiều hơn bình thường (50 – 80ml). Hiện tượng này thường chỉ xảy ra trong những mũi tiêm đầu DMPA sau đó hết dần, đi vào ổn định, nên vẫn cứ tiếp tục dùng DMPA. 
• Rong huyết là xuất huyết một ít giữa chu kỳ hành kinh. Hiện tượng này không nghiêm trọng và không cần điều trị, sẽ tự hết. Băng kinh là lượng máu nhiều hơn hành kinh bình thường, rất ít khi xảy ra.

Rong kinh là một trong những hiện tượng thường gặp khi sử dụng thuốc tiêm tránh thai

Tiêm thuốc tránh thai gây tăng cân

• DMPA làm tăng cân nhanh chóng, thường tăng 5% trong vòng 6 tháng, tình trạng tăng cân vẫn tiếp tục kéo dài. Có tới 25% nữ tham gia khảo sát đã tăng tới 10kg sau 3 năm dùng DMPA.
• Nếu khi dùng DMPA mà bị tăng cân nhanh chóng thì nên tham khảo ý kiến thầy thuốc và có thể chuyển sang dùng biện pháp tránh thai khác.

Tiêm thuốc tránh thai có thể loãng xương

• DMPA làm giảm độ kết dính của xương, gây loãng xương nữ ở bất cứ độ tuổi nào, thường xảy ra nhanh và tồi tệ khi dùng kéo dài quá 2 năm, còn dùng trong phạm vi 2 năm thì không hay rất hiếm xảy ra.

Tâm trạng thất thường do thuốc tiêm tránh thai

• DMPA còn làm cho người dùng thay đổi tâm trạng giống như khi có thai (khi buồn, giận, chán nản, mỏi mệt) nhưng chỉ trong thời gian ngắn, nếu kéo dài thì cần điều trị.
• Ngoài ra nhức đầu, đau bụng dưới, cương vú, buồn nôn nhưng không nặng, có thể xử lý bằng các cách thông thường.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/