Hầu hết các nhà sản xuất cà phê đặc sản đều lựa chọn thu hoạch thủ công để đảm bảo quản cà phê có sự đồng đều, đạt độ chín cao và ít hư hỏng. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, ngành cà phê có thêm những biện pháp thu hoạch mới, như thu hoạch cơ giới hoá. Phương pháp thu hoạch này cho phép nông dân sử dụng thiết bị hiện đại, rút ngắn thời gian tăng hiệu suất thu hoạch. Vậy thu hoạch cà phê thủ công và thu hoạch cơ giới hoá – Biện pháp nào tốt cho nông dân? Cùng XLIII Coffee khám phá!

Tổng quan về thu hoạch cà phê thủ công và thu hoạch cơ giới hoá

Thu hoạch cà phê thủ công chỉ hoạt động hái cà phê hoàn toàn bằng tay khi trang trại đến mùa thu hoạch. Phương pháp thường được chia làm hai loại là hái chọn dải và hái chọn lọc. Hái chọn dải là cách hái tất cả các quả cà phê cùng một lúc, theo cành từ gốc tới ngọn. Cách hái này thường được nông dân trồng cà phê thương mại lựa chọn. Hái có chọn lọc là cách thu hoạch cần thời gian và công sức nhiều hơn. Mỗi quả cà phê cần được theo dõi sát sao sự chuyển biến về màu sắc, hình dáng để hái đúng quả chắc mập và thời điểm đạt độ chín cao nhất.

Thu hoạch thủ công chọn lọc là cách hái cà phê bằng tay

Thu hoạch cơ giới chỉ phương pháp hái cà phê có sử dụng máy móc thiết bị hỗ trợ. Hiện nay, có hai loại thiết bị cơ giới phổ biến là derricadeiras và máy tước. Derricadeiras là thiết bị cầm tay có hình như cây gậy, trên đầu có gắn máy rung được thiết kế như hình dáng của bàn tay. Nông dân sẽ sử dụng máy này để làm rơi quả cà phê xuống và tiến hành thu lượm. Máy tước có cơ chế hoạt động tương tự máy cầm tay nhưng với kích thước và công suất lớn hơn.

Hình ảnh máy tước đang hoạt động tại trang trại cà phê

Thu hoạch cà phê thủ công và thu hoạch cơ giới hoá có gì khác biệt?

Thu hoạch cà phê thủ công và thu hoạch cơ giới hoá có những ưu, nhược điểm khác nhau về quá trình thu hoạch. Việc lựa chọn sẽ tạo nên những ảnh hưởng khác nhau đến chất lượng, chi phí sản xuất và sự bền vững.

Về chất lượng

Các nhà sản xuất cà phê đặc sản thường có xu hướng sử dụng phương pháp thủ công chọn lọc để thu hoạch cà phê. Với phương pháp này, lô cà phê có thể đảm bảo tối đa sự đồng đều về chất lượng cũng như hàm lượng đường và các khoáng chất của hạt. Cà phê giảm tối thiểu nguy cơ xuất hiện các hạt lép, hư hỏng, chín quá đà. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng các phương pháp cơ giới hoá cũng có thể đạt được chất lượng tương tự nếu đầu tư nhiều hơn vào thiết bị và kiểm soát chất lượng sau khi hái. Chẳng hạn như sử dụng các thiết bị có thể điều chỉnh độ rung phù hợp với tình trạng quả. Sau khi thu hoạch, nông dân có thể chọn lọc lại chất lượng quả bằng các phương pháp thả nổi, máy phân loại hoặc thủ công bằng tay.

Về năng suất

Năng suất là một yếu tố quan trọng trong quá trình thu hoạch cà phê. Nếu năng suất kém, quả sẽ ở trên cây càng lâu và có nguy cơ hư hỏng càng lớn. Về vấn đề này, thu hoạch cơ giới hoá được coi là hiệu quả hơn phương pháp thủ công. Vì máy móc hái cà phê nhanh hơn và không làm tốn nhiều công sức của công nhân khi thu hoạch quả. Tuy nhiên, sau khi được thu hoạch, nông dân cần đầu tư nhiều thời gian hơn cho quá trình xử lý hậu kỳ để chọn lọc ra các quả đạt yêu cầu. Trong khi đó, thu hoặc thủ công chọn lọc có thể rút ngắn thời gian phân loại quả sau thu hoạch. Nhưng nông dân cần đảm bảo có đủ lao động, thời gian và công sức thu hoạch tỉ mỉ hơn.

Thu hoạch thủ công cần nhiều thời gian trong quá trình hái

Chi phí sản xuất

Theo phân tích của các chuyên giá việc so sánh độ hiệu quả chi phí của hai phương pháp này phải xem xét dựa trên lợi ích tài chính do chất lượng hoặc năng suất cao hơn mang lại. Ví dụ như ở Minas Gerais, Brazil, mức lương trung bình vào thời điểm thu hoạch của một người hái cà phê là khoảng 465 USD một tháng (tương đương hơn 11 triệu VND), chưa kể các phụ cấp và lợi ích kèm theo. Hơn nữa, nguồn lao động này ở các khu vực trồng cà phê rất khan hiếm vì người dân có xu hướng muốn sống ở thành phố, học đại học và tránh làm việc ở nông trại. Vì vậy, đối với các trang trại ở Brazil, việc hái cà phê bằng cơ giới có thể mang lại hiệu quả về mặt chi phí, đặc biệt là với quy mô lớn. Trong khi đó, các nông trại có quy mô nhỏ, nguồn lao động sẵn có, thù lao thấp hơn thì sẽ phù hợp hơn với thu hoạch thủ công vì chi phí ban đầu của máy móc và chi phí bảo trì không phải một con số nhỏ.

Sự bền vững

Các nhà phân tích cho biết, rất khó để kết luận thu hoạch thủ công hay thu hoạch cơ giới bền vững hơn. Bởi trong bền vững có rất nhiều khía cạnh như kinh tế, xã hội, môi trường,....và các yếu tố liên quan. Chẳng hạn, xét về mặt bền vững xã hội, thu hoạch thủ công có thể tạo ra nhiều việc làm hơn. Nhưng để bền vững thì các công việc này cần đảm bảo người lao động được trả lương công bằng và chất lượng cuộc sống tốt. Hoặc về khía cạnh bảo vệ môi trường, một số thiết bị cơ giới hoá có thể thái các khí thải độc hại. Nhưng cũng có các máy thu hoạch tích hợp chức năng giảm phát carbon. Vì thế, tính bền vững trong việc lựa chọn phương pháp thu hoạch cần dựa trên cách sử dụng, tác động cụ thể trong từng trường hợp.

Thu hoạch cơ giới cần nhiều thời gian vào quá trình sau thu hoạch

Nông dân nên chọn thu hoạch cà phê thủ công hay thu hoạch cơ giới hoá?

Dựa vào những yếu tố kể trên có thể thấy mỗi phương pháp đều có những thế mạnh trong việc đảm bảo chất lượng, năng suất, chi phí, sự bền vững. Song song đó, cả hai cũng tồn tại những nhược điểm khác nhau. Không có một phương pháp nào là hoàn toàn hoàn hảo và tối ưu cho mọi trường hợp. Nông dân cần đánh giá mục tiêu sản xuất, điều kiện trang trại, sự sẵn sàng của lực lượng lao động,... để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất cho chính mình.

Việc lựa chọn phương pháp thu hoạch cần dựa trên các yếu tố và nguồn lực của nông trại

Từ việc gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch, chế biến, nông dân sản xuất cà phê luôn phải có những quyết định đúng đắn và đặt sự tâm huyết lên hàng đầu để tạo nên những sản phẩm chất lượng. Nếu bạn muốn trải nghiệm các hạt cà phê đặc sản đích thực, hãy ghé thăm XLIII Coffee!

Các bài viết bạn có thể quan tâm

- Nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng cà phê do khủng hoảng Biển Đỏ – Nhà rang cần làm gì?

- Specialty coffee Đà Lạt – Độ ấm hạnh phúc đến từ cốc cà phê

- Tại sao cà phê Gesha Panama nổi bật nhất trong số các cội nguồn của Gesha?

Bài viết liên quan

Bài viết mới

• Taste the Origin

Cà phê Pink Bourbon Potosi

0628 nối liền ước mơ xanh của người trồng

Cà phê Pink Bourbon Potosi

0628 dưới sự nỗ lực không ngừng theo đuổi đam mê của Café Granja La Esperanza đã thành công ghi dấu ấn trong ngành Specialty Coffee Colombia. Cả chất lượng hạt lẫn hương vị của lô đạt tới ngưỡng toàn diện, đồng thời nhận những cái gật gù, ca ngợi của giới chuyên gia cà phê quốc tế. Không dừng lại ở đó, cà phê còn thể hiện giá trị toàn diện về sự kết nối giữa con người và thiên nhiên cũng như là lời khẳng định của trang trại về sự đổi mới và bền vững.

• Taste the Origin

Cà phê Neja Fadil – Cộng hưởng thành quả của cộng đồng vùng Tobitu Tuta

Cà phê Neja Fadil cộng hưởng từ những nỗ lực và tâm huyết của hàng trăm đôi bàn tay, khối óc hết mình vì hạt cà bền vững nơi chốn Tobitu Tuta, Ethiopia. Nằm ở vùng đất truyền thống sản xuất lâu đời cùng điều kiện tự nhiên lý tưởng, lô cà phê không chỉ chất chứa nét thơm tinh sạch, chất lượng mà còn truyền tải một câu chuyện đầy cảm hứng về hành trình cà phê đạo đức.

• Describe the Origin

Không gian quán cà phê Specialty bền vững – thiết kế vì tương lai

Ngành cà phê Specialty đang chuyển đổi hướng tới bền vững không chỉ ở quá trình sản xuất mà còn ngay trong việc thiết kế không gian quán cà phê vận hành vì môi trường. Những quán cà phê Specialty này không chỉ là nơi kết nối con người với tách cà thơm hương cội nguồn mà còn cam kết bảo vệ thiên nhiên. Đây chính là sự kết hợp hài hòa giữa trải nghiệm thưởng thức cà phê và trách nhiệm xã hội.

• Find the Origin

Giống cà phê 74110 – Hậu duệ đầy triển vọng của dòng gia truyền xứ Ethiopia

Từ cái nôi Ethiopia, giống cà phê 74110 được ra đời mang tới một phiên bản hoàn thiện hơn loại cà phê hoang dã miền Đông Phi. Cây sở hữu đặc tính di truyền độc đáo, phản ánh vùng đất, truyền thống riêng biệt của mảnh đất cội nguồn và giống mẹ. Hơn thế với phẩm chất ưu việt, 74110 đang dần nổi lên, ghi dấu tên mình trên tấm bảng đề danh các loại Specialty Coffee tiềm năng.

• Protect the Origin

Blockchain – Bản ghi kỹ thuật số hỗ trợ truy xuất nguồn gốc cho ngành cà phê Specialty

Nhiều người tiêu dùng cho biết họ thích chọn mua loại cà phê Specialty được trồng bền vững, có nguồn gốc, có trách nhiệm. Để tăng khả năng truy nguyên, tính hiệu quả và công bằng trong ngành cà phê Specialty, blockchain đã được ra đời và được nghiên cứu ứng dụng tại các đơn vị cung ứng khác nhau. Với sáng kiến này, thông tin nguồn gốc luôn được quản lý một cách rõ ràng và dễ dàng kiểm soát hơn rất nhiều.